Een wijze les voor Bosma

Niemand wil een racist op z’n feestje, maar als we de strijd tegen racisme willen winnen, moeten we blij zijn dat een racist als Bosma op ons feestje verschijnt.

Alle events die we organiseren over bewustwording en gelijkwaardigheid en alle trainingen in diversiteit en inclusie trekken alleen de mensen waar het over gaat, of die ervoor open staan. Racisten komen hier niet naartoe. Terwijl zij juist degenen zijn die het moeten horen. Die moeten horen dat we allemaal mensen zijn en dus gelijkwaardig. Over de verschrikkelijke dingen die onze voorouders zijn aangedaan door hun voorouders en hoe dat tot op de dag van vandaag nog doorwerkt. Waarom willen we dit wel vertellen aan de mensen die het al weten of willen weten? En niet aan degenen die het het hardst nodig hebben?

Nu dat er zich een unieke situatie voordoet dat een racist bij de herdenking van het slavernijverleden aanwezig is, moeten we van deze gelegenheid gebruik maken om deze man iets te leren. Iets te vertellen, iets te laten zien, waardoor hij aan het denken wordt gezet. En dit is onze kans! Want Bosma gaat daar moeten zitten en luisteren naar wat hij niet wil horen. Nu kunnen we hem laten zien wat hij niet wil zien.

En misschien denk je nu dat ik te idealistisch ben en dat een man als Bosma nooit zal veranderen. Maar toen we vorig jaar zo ontroerd waren door de excuses van Mark Rutte en onze traantjes wegpinkten, leken we te zijn vergeten dat hij net zo racistisch was als Bosma. Misschien bracht hij het iets subtieler, maar zijn racisme was niet minder pijnlijk. Toen hij als staatssecretaris gemeenten opdroeg om mensen met een Somalische achtergrond extra te controleren op fraude bijvoorbeeld. Toen hij werd veroordeeld voor deze discriminatie vond hij dat het hoog tijd was om de wet te veranderen. Of toen hij vond dat Antilliaanse probleemjongeren terug moesten naar waar ze vandaan kwamen. Zwarte Piet was nou eenmaal zwart, dat vonden zijn Antilliaanse vrienden ook. En die hadden het geluk dat ze zich niet hoefden te schminken, want hij was nog dagen bezig om de schmink van zijn gezicht af te krijgen. Excuses aanbieden voor het slavernijverleden zou alleen maar polariserend werken.

Maar toen het moment eindelijk daar was, dat Rutte excuses zou aanbieden, wilden we er allemaal bij zijn. We aten die “mi wani taki pardon” uit zijn handen. Niemand die riep dat er geen racisten op ons feestje mochten komen. Waarom is het nu dan anders?

Was dat omdat Rutte in de tussentijd het licht had gezien? Naar eigen zeggen door gesprekken met de BLM-beweging en Kick Out Zwarte Piet. Opeens wilde hij het gif van racisme bestrijden.

Dus misschien ben ik idealistisch, maar als Rutte in is gaan zien hoe ontwrichtend racisme is in onze samenleving… Misschien is er dan ook een beetje hoop voor Bosma.

Maar het is dan wel aan ons om die gesprekken aan te gaan. Want door hem te weigeren gaat hij het nooit snappen. En misschien is het naïef, maar is het feit dat hij überhaupt wil komen niet al een eerste stap?

Want zeg eens eerlijk, als hij niet zou willen komen, zouden we ook boos zijn. Want het hoort bij zijn functie om aanwezig te zijn en het is respectloos dat hij dat zou weigeren. En dat is wat je krijgt met zulke verkiezingsuitslagen. Dat was het moment waarop we weerstand hadden moeten bieden. Als we toen harder hadden gestreden zouden we nu niet in deze situatie zitten. Nu dat het is zoals het is. Laten we de strijd niet uit de weg gaan, maar gebruik maken van de mogelijkheid die we nu krijgen om een racist iets te leren. Dat kan een lesje zijn, of een wijze les. Maak er een wijze les van.