SonyaSpreekt Alex da Silva: kunstenaar tussen twee werelden

Door Sonya Dias

Toen ik werd benaderd om een stukje te schrijven in FRI over de Kaapverdianen in Rotterdam dacht ik aan Alex da Silva. De kunstenaar die het slavernij monument in Rotterdam heeft gemaakt. Alex woont al een tijdje niet meer in Rotterdam, maar in het prachtige Mindelo in Cabo Verde.

Via een andere weg werd mijn medewerking gevraagd voor een project waarbij kinderen uit de wijk Middelland (Rotterdam-West) en kinderen uit Mindelo (São Vicente, Cabo Verde) een kunstuitwisseling doen. Bij dit project is niemand minder dan Alex da Silva betrokken. Toeval bestaat niet! En nu ik hem toch tegenkwam, kon ik het natuurlijk niet laten om hem te vragen naar zijn persoonlijke verhaal!

Fantasierijk kind

Alex da Silva wordt in 1974 geboren in Angola. Als Cabo Verde in 1975 onafhankelijk wordt, keren zijn ouders met hun kinderen terug naar Cabo Verde. Alex groeit op als jongste in een gezin met vader, moeder, broer en zus. Hij herinnert zich zijn jeugd als heel bijzonder en mooi. Hij was een fantasierijk kind dat in alle dingen iets kon zien, speelgoed kon bedenken en maken. “In die tijd kon ik enorm genieten van de leegte. Je had niet veel. Het eiland was mijn speeltuin. Ik was verliefd op de leegte en de ruimte, de stenen, de zee en het zand.” Hij was als kind zeer actief en kreeg vaak op zijn donder omdat hij altijd bezig was met iets stouts zoals bergen beklimmen of hij verdwaalde weer eens. Hij vond alles super.

Van São Vicente naar Rotterdam

Naarmate Alex ouder wordt, begint de vrijheid die hij als kind ervoer zich te ontwikkelen tot een beperking. Hij verlangt naar wat er te beleven valt achter die horizon. Eind 1992 vertrekt hij naar Nederland. Hij is dan 18 jaar en vertrekt met de bedoeling om in Amerika te gaan studeren. Hij is gek op de zee en op duiken en wil Mariene Biologie gaan studeren. Eenmaal in Nederland aangekomen, wijkt hij af van zijn plan en besluit hij zich te vestigen. Kunst was altijd iets wat Alex in zich had. Hij schilderde altijd al en diep in zijn hart wilde hij kunstenaar worden. Door zijn ouders werd dat niet gestimuleerd. Zij wilden het liefste dat hij dokter of ingenieur werd. In Nederland besluit Alex zijn droom na te jagen en schrijft zich in voor de Kunstacademie Willem de Kooning. Zijn ouders waren niet blij met zijn besluit, maar zijn moeder bleef hem wel supporten. Uiteindelijk hebben beide ouders de keuze van hun zoon geaccepteerd.

Studentenleven

Alex leert veel van zijn medestudenten op de Kunst Academie. Allemaal zijn ze op zoek naar hetzelfde en in allemaal herkent hij een stukje van zichzelf. Alex doet mee aan een uitwisselingsproject van het Erasmus Universiteit en vertrekt een tijdje naar Granada in Spanje. Daar doet hij weer andere ervaringen op. Hij komt in contact met de wereld door omgang met veel verschillende mensen. Hier begint ook zijn interesse om te reizen. Alex studeerde cum laude af in Rotterdam. “Blijkbaar was ik een hele goede student.” zegt hij heel droog. Daarna gaat hij voor zijn Master Fine Arts naar de Universiteit in Groningen. In die tijd reist hij veel vooral naar het continent van Afrika. Ook exposeert hij veel in deze periode.

Terug naar zijn roots

Na 23 jaar in Nederland te hebben gewoond en veel te hebben rondgereisd en geëxposeerd, keert Alex terug naar zijn roots. Hij vestigt zich in Cabo Verde. “Dezelfde beperking die mij uit Cabo Verde heeft laten vertrekken, werd nu weer de ruimte die ik als kind al zo had leren waarderen.” Ondertussen leeft hij alweer een aantal jaren in Cabo Verde op het eiland São Vicente waar hij een eigen Gallery heeft. In de wijk Mindelo is Alex het project ‘Zero Point Arts’ gestart. Hij creëert hiermee de culturele brug tussen Cabo Verde en de diaspora. Via Zero Point Arts wil Alex de knowhow delen over literatuur, muziek en beeldende kunst. Zijn missie is terug geven aan het land dat hem zoveel heeft gegeven en heeft bijgedragen heeft aan wie hij nu is.

Tussen twee werelden

Alex heeft leren leven als een outsider in Cabo Verde met een diepe connectie met het land, de aarde en de zee. “Op het moment dat je migreert is dat jouw lot. Je zal altijd de outsider zijn. Ik leef tussen twee werelden.” Zowel in Rotterdam als in Mindelo voelt Alex zich thuis. Hij heeft zijn bijdrage in Rotterdam achtergelaten in de vorm van het slavernij monument aan de Lloydkade. Alex is dankbaar en blij dat hij zijn leven in deze twee mooie plaatsen op de wereld mag doorbrengen. “You have fully control of your state of happiness”. “Ik voel me soms verdrietig vanwege omstandigheden, maar als individu ben ik gelukkig.” “Every day I reinvent myself!”

Alex wat ben je toch een intrigerende en charmante man vol wijsheden en relativeringsvermogen. Ik had nog uren naar jouw verhalen kunnen luisteren. Ik hoop je snel te komen opzoeken in Mindelo bij Zero Point Arts!