Ik hoop dat het wordt zoals het kan
Van waar de haast om de excuses voor het slavernijverleden in de drukke decembermaand te proppen? Noem het gewoon zoals het is: Gierig!
Ik vraag me af.
Hoe is het overleg gegaan tijdens de ministerraad?
"Zeg, kerel, je hebt in december toch een werkbezoek in Suriname? Doe je dan meteen ff excuses?"
"Heb je nog een plekje in je koffer? Neem iets voor ons mee, noh!"
Ik wil niet bemoeien, maar ik snap er echt niets van. Van waar die haast om juist nu excuses te maken voor het slavernijverleden? Waarom in december, gepropt tussen de decembermoorden en kerst? Waarom is er niet gekozen om in het jubileumjaar samen te werken met de betrokken organisaties en ceremonieel te bewegen naar een passend moment. En waarom moet juist een minister van kleur deze taak in Suriname op zich nemen? Een nazaat van slaafgemaakten.
Een integere zwarte man die het vuile werk voor witte mensen mag doen? Waar doet me dit aan denken? Nee, die kant wil ik niet op! Stop!
Maar hoe spoel ik de vieze smaak in mijn mond weg? Deze planning van de excuses smaakt zo ontzettend goedkoop. Efficiënt en doelgericht als een boekhoudpost die nog in het lopende jaar afgehandeld moet worden. Is dit de oerhollandse koopmansgeest waarmee de slavernij is weggezet? De zelf geprezen hollandse zuinigheid om geen cent (te veel) te betalen? Noem het gewoon zoals het is: Gierig!
En ik ben zeker geen fan van het koningshuis, hoor. Maar is dit niet HET moment dat ze mooi gaan groeten in SU en excuses maken? Natuurlijk op hun eigen kosten, he. Wij moeten ook op onze duku passen!
Wat zou mijn stammoeder Kwasiba zeggen? Is deze stap genoeg voor haar?
N.E.E.
Staatscourant 8 augustus 1862
Ik begrijp Kwasiba wel.
Wat maakt dat deze stap zo armzalig voelt? Zo totaal geen recht doet aan ons erfgoed? Voor de helende beweging in een familiesysteem zijn er twee nodig. De gever van excuses moet open staan om de ontvanger daadwerkelijk te horen, de pijn van de ander te zien en af te stemmen of dit het juiste moment is om spijt te betuigen. De ontvanger moet ready zijn. Kleine tip: vertragen tijdens het proces doet wonderen. Een innerlijke grondhouding om waarachtig te zijn is essentieel. Spijt komt dan uit een diepere laag en is raak. Het maakt met deze ingrediënten niet uit wie op de tegel gaat staan. Het familiesysteem doet zijn werk!
Ik hoop dat het wordt zoals het kan.
Mariam Lo Fo Wong
Mariam Lo Fo Wong volgde bij de Clark Accord Foundation schrijfworkshops en bij Venzo de training effectief schrijven van Marvin Hokstam. Mariam schrijft columns over haar zoektocht naar menszijn, haar rijkdom van twee culturen en over het spel tussen controle en loslaten. Voor Project Memre doet ze onderzoek naar haar familiegeschiedenis. Naast schrijver is Mariam lichaamsgericht therapeut, moeder van Ramses en partner van Peter.