Simion Blom: Als ik er niet bij was geweest had ik het niet geloofd

 Door Simion Blom 

"Ik ben oprecht geschrokken van de banaliteit en het racisme dat mij en anderen ten deel viel na zaterdag." 

Op zaterdag 12 november werd ik met 200 anderen aangehouden in Rotterdam, toen we onderweg waren om met een vreedzame demonstratie op te roepen tot een betere Sinterklaasintocht. Nederland verdient een inclusief feest, zonder een Zwarte Piet figuur die in de ontstaansgeschiedenis was bedoeld als racistische karikatuur van een Afrikaan. Dat een inclusief feest mogelijk is blijkt onder meer uit de goede stappen die collectief in Vlaanderen zijn gemaakt. Helaas werd ons het recht te demonstreren ontzegd.

Wat er gebeurde

De acties tegen Zwarte Piet zijn gestoeld op de ideeën van vreedzaam protest. We komen niet om te provoceren, maar om onze punten te maken door simpelweg aanwezig te zijn.

In de bus waar ik in zat, werd de groep door Jerry Afriyie ook aangemoedigd om vreedzaam te blijven. Hij hield een uitgebreide speech om geen geweld te gebruiken, niet te reageren op provocaties of om zelf te provoceren. Simpelweg om de boodschap uit te dragen van een discriminatie- en racismevrij Nederland. Wie andere bedoelingen had, mocht uitstappen.

Bij vertrek uit Amsterdam werden we vrijwel meteen gevolgd door de politie. Aangekomen in Rotterdam werd ons niet verteld dat er een demonstratieverbod was afgekondigd. We zijn daarom rustig uit de bus gestapt en liepen richting de binnenstad. Dit werd toegestaan en individuele agenten gaven te kennen dat zij meeliepen ter bescherming en begeleiding van ons. Na tien minuten lopen was de groep verdeeld in kleinere groepen die verschillende kanten opliepen. Tot dat moment was er überhaupt geen sprake van een protest of demonstratie. Het groepje waar ik me uiteindelijk in bevond (ongeveer twintig mensen), werd plots omsingeld door agenten.

Daar stonden we een uur, zonder dat werd aangegeven waarom. Uiteindelijk kwam er een grote bus en werd omgeroepen dat we werden aangehouden wegens het overtreden van een demonstratieverbod. Zonder een waarschuwing vooraf en zonder sommering de plek te verlaten. Er was immers geen sprake van een demonstratie. Dit bewoog enkelen ertoe zich te verzetten tegen de arrestatie.

Na de aanhouding werden we twee uur in de bus vastgehouden, en daarna zes uur in een grote garage opgesloten met een temperatuur van rond de vier graden. Iedereen weet hoe koud het zaterdag was. In gezamenlijkheid leken de agenten te pesten, treiteren en verwarring creëren. De tijd werd onnodig gerekt, de meeste verhoren werden vier keer opnieuw gedaan en soms raakten gegevens kwijt. Na de zes uur werden we vrijgelaten. De agenten maakten onnodig gebruik van geweld om de bus waar ik in zat vol te krijgen. Als ik er niet bij was geweest had ik het niet geloofd.  

Demonstreren als grondrecht

U, ik, iedereen heeft het recht om vreedzaam en met gebruik van de instrumenten van de democratische rechtsstaat een betere wereld na te streven. Voor het uitoefenen van grondrechten is geen vergunning nodig. Bovendien staat het iedereen vrij om zich in Nederland vrij te bewegen. Het is daarom onverteerbaar dat de autoriteiten onze boodschap verstoorden.

Zoals journalist Patrick Meershoek in Het Parool (14 november) schreef: “Het optreden van de politie leek er vooral op gericht mogelijke ordeverstoorders zo ver mogelijk weg te houden van de intocht, ondanks het grondwettelijke recht op demonstratie. De gedachte achter deze strategie lijkt dat de onrechtmatigheid van het optreden pas kan worden vastgesteld als het feest al lang en breed voorbij is. Vermoedelijk zal dan worden erkend dat burgemeester en politie niet volgens het boekje hebben gehandeld, bijvoorbeeld door de demonstranten vooraf niet op de hoogte te stellen van de afkondiging van een demonstratieverbod. Een verbod dat misschien ook wel een erg zwaar middel was.”

Soortgelijke demonstratieverboden en aanhoudingen zijn na de eerste protesten bij de Sinterklaasintocht van 2011 en 2014 keer op keer onrechtmatig verklaard door de verschillende bestuursrechters. Het toegepast geweld wordt stelselmatig als buitensporig gekwalificeerd door dezelfde rechters. Geen incident dus, maar een structurele hindering van deze groepering van overheidswege. Wie wordt precies beschermd door dit ingrijpen en waartegen? Maar bovenal rijst bij mij de vraag wie degene controleert die de burger zou moeten beschermen.

Wie controleert de overheid?

Over het algemeen is er vertrouwen in onze rechtstaat. Gezond wantrouwen is echter goed voor een betere overheid, samenleving en positie van burgers. Daar profiteert iedereen van, zwart en wit.  Daarom ben ik volksvertegenwoordiger en daarom wilden wij zaterdag demonstreren.

Opvallend genoeg lijken we in de Zwarte Pietdiscussie veel minder vrijheid te geven aan tegengeluiden. Door de inzet van machtsmiddelen wordt getracht een onderwerp monddood te maken, of - nog erger - in de hoek der extremisten te positioneren. Dit is onverteerbaar en de Nederlandse samenleving onwaardig. Dit komt over als een selectieve toepassing van grondrechten. En een dergelijke willekeur komt onze rechtsstaat niet ten goede.

De weg voorwaarts

Gelukkig blijken veel mensen live via Facebook en Twitter te hebben meegekeken, van het begin tot het eind. Dat heeft bijgedragen aan de maatschappelijke tegenspraak ten opzichte van onjuiste informatie die de politie de media in bracht. Mede hierdoor spreken verschillende organisaties zich al uit over het demonstratieverbod en het besluit het vreedzame protest te beëindigen. Onder andere Amnesty International en het Rotterdams antidiscriminatiebureau. Volgens Amnesty International “waren zowel het algehele demonstratieverbod dat in het centrum van Rotterdam gold als het beëindigen van het vreedzame protest disproportioneel”.

Als de burgemeester vond dat onze veiligheid in gevaar was wegens andere tegendemonstranten dan had dat reden moeten zijn om de vreedzame demonstranten te beschermen. Want zoals het Rotterdams antidiscriminatiebureau verklaard heeft: “Vrijheid van meningsuiting betekent ook dat je de ruimte krijgt om je mening over Zwarte Piet te uiten, ook tijdens de intocht.”

De initiatiefnemers van de organisatie Kick Out Zwarte Piet dragen, binnen de actiegroep en in het dagelijks leven, al jaren bij aan het tegengaan van polarisatie, meer sociale cohesie en een betere positie van mensen met een multiculturele achtergrond. Iedereen wordt beter van een meer rechtvaardige samenleving met minder ongelijkheid. Dat is ook mijn politieke drive en daarom voel ik me verbonden met de boodschap van de organisatie.

De onderliggende uitdaging is mij als politicus ook helder. Het onbegrip tegenover de groep om hervorming van Zwarte Piet duidt op een gebrek aan kennis over hoe het slavernijverleden het heden bepaalt. Ook niet vreemd, aangezien het Nederlands geweten over de slavernij nooit adequaat is onderwezen.

Ik ben oprecht geschrokken van de banaliteit en het racisme dat mij en anderen ten deel viel na afgelopen zaterdag. Maar omdat dit land zoveel beter kan en verdient, moeten we ons blijven inzetten voor een mooi en racisme-vrij Nederland. Niet alleen met woorden, maar met daden, waarbij de vrijheid van mensen die opkomen voor hun mening wordt gewaarborgd. Dat is in het belang van een ieder. Laten we daarover het gesprek aangaan om écht een volwassen natie te worden. #KickOutZwartePiet

--

Simion, R.H. Blom is Amsterdams gemeenteraadslid namens GroenLinks.. Woordvoerder onderwijs, Jeugd, burgerschap, diversiteit en sport. Hij is woonachtig in de Bijlmer en een echte Bijlmerbeliever. In de politiek vraagt hij aandacht voor een betere positie van Amsterdammers met een multiculturele achtergrond, arbeidsdiscriminatie, jongeren en onderwijsongelijkheid.