Het is tijd om te katalyseren zonder slagen te incasseren

Door Marvin Hokstam

Eigenlijk voelde ik het al kriebelen vanaf het eerste artikel dat in de media verscheen nadat Ajacied Bazoer in het ADO Den Haag stadion racistisch werd bejegend. De media schreef dat de ADO aanhangers “oerwoudgeluiden” maakten en ik kon mijn vingers niet op de zere plek van het artikel leggen ... totdat Vincent Soekra het op z’n prachtigst zei: “het waren geen oerwoudgeluiden. Oerwoudgeluiden zijn mooi. Dit waren apengeluiden.”

Ik stuurde hem meteen een app “je sloeg de spijker op de kop!”

Primitief is nu weer het enige woord dat door mijn hoofd gaat als ik naar de foto kijk van die anonieme held met capuchon die een pop die een zwarte voetballer moet voorstellen van een tribune hing.

Nederland vindt altijd wel een manier om het primitieve gedrag van sommige autochtonen te verbloemen. Anti-zwarte piet demonstranten werden “gevaarlijke racistische Black Parther volgers” genoemd, maar de witte anti-vluchtelingen demonstranten veroorzaakten een “opstootje”in Geldermalsen. Net een lief relletje.

Bazoer kreeg dus te maken met oerwoudgeluiden, en volgens één columnist was het geen racisme maar Ajacisme. Eigenlijk zouden de zwarte voetballers dit soort incidenten moeten omarmen en als een soort boomerang moeten gebruiken. Het grote voorbeeld van die columnist was die voetballer Dani Alves in Barcelona die de banaan opat die naar hem toe werd gegooid.

Boos worden omdat je moeder voor hoer wordt uitgemaakt of omdat je aap genoemd wordt? "Ach nee, doe toch niet zo gevoelig!."

Fuck that! Je bent mens, volwassen man in een democratische rechtstaat en je hebt het recht boos te worden.

(En eigenlijk hebben we zat reden maar dat is een ander verhaal). 

Ik applaudiseer even luid voor Bazoer voor het negeren van de apengeluiden, als voor Emmanuel Frimpong die vorig jaar in Moskou zijn middenvinger opstak naar een man op de tribune die hem voor aap uitmaakte. Niet alles is een kans om te laten zien dat je erboven staat. 

Het deed me denken aan die neurowetenschapper die in december op televisie de kolder verkondigde dat zwarte piet eigenlijk door de "zwarte mens zou moeten worden aangegrepen als een positief rolmodel van een goede donkere man. Een kans voor de zwarte gemeenschap."

 

Serieus? Wat me toen het meest verbaasde was dat de universiteit waarvan deze wetenschapper afstudeerde niet meteen daar, LIVE op televisie, zijn diploma’s kwam invorderen. Zo van “give us back our shit. Want studeren maakte je niet minder dom.”

Primitief is nu weer het enige woord dat door mijn hoofd gaat als ik naar de foto kijk van die anonieme held met capuchon die een pop die een zwarte voetballer met een strop om zijn nek moest voorstellen, van een tribune hing.

Hoe leggen ze dat primitieve weer uit, vraag ik me dan af. Komen ze met de standaard. "Het was maar een pop; het was bedoeld voor de hele club. niet voor Vermeer alleen; het was maar een grapje; het was maar één enkeling die dat deed; zo zijn we niet allemaal." 

Om daarna met een zelfingenomen smirk trots de wereld in te kijken alsof hun lege woorden zalvend waren. Zo van: "Ok jongens, we hebben het uitgelegd en wij weten het wel beter: het is geen racisme. Probleem opgelost. Laat het van je afglijden. Back to work. Terug naar de orde van de dag."

Maar net zoals de holle argumenten voor het behoud van zwarte piet inmiddels op zijn, zo zijn er ook geen excuses meer over om het voetbalracisme te verbloemen.

Ik was het met een vriend vorige week over eens dat zwarte mensen de katalysatoren zijn voor morele verandering op deze wereld. We lijken wel ’s werelds testkonijntjes. Wij ondergingen 400 jaar slavernij totdat bepaalde naties onmetelijk rijk waren geworden over onze ruggen heen en men kon zeggen dat men door had gekregen dat slavernij onmenselijk was . Wij liepen de “Million Man March” voor wat nu “burgerrechten” heten.

Een veerkrachtiger mens is er niet. En tegelijkertijd geen enkele die zo algemeen publiekelijk geminacht wordt. Maar die in zijn veerkracht zo vergevingsgezind is dat hij wel vergetingsgezind lijkt.

In 2014 Twitterde een groep zwarte voetballers een selfie de wereld in en Nederland sloeg keihard en meedogenloos terug. Dat groepje dat net een paar maanden daarvoor de Nederlandse voetbaleer had verdedigd tijdens de Wereldkampioenschappen in Brazilie was nu een stel apen, een groep zwarte pieten die op de boot zou moeten zijn.

Wat 's morgens gebeurd was, hadden we 's middags al vergeven en gemakshalve vergeten. 

Het verbaasde me toen dat diezelfde middag heel voetbalminnend zwart Nederland deed alsof er niks aan de hand was en zich klaarmaakte voor de volgende grote wedstrijd. Alsof hun helden niet net racistisch bejegend waren. Wat 's morgens gebeurd was, hadden we 's middags al vergeven en gemakshalve vergeten. 

Anti zwarte piet activist Jerry “Kno’Ledge” Afriyie noemde zijn organisatie “Nederland wordt Beter”. Prachtig vind ik dat. Jammer alleen dat iets minder goed moet zijn als er verbetering nodig is.

Toen ik Kno’Ledge vorige maand sprak en hij zijn dromen uiteenzette en me vertelde over zijn struggles, drong het tot me door dat hij en anderen die tegen zwarte piet op de bres gaan, laten zien dat wij onze veerkracht niet kwijt zijn. We laten het dagelijks zien. We zijn katalysatoren. We maken Nederland beter. 

Daar ben ik trots op, maar het maakt me ook diep treurig tegelijkertijd.

Dat wij nog steeds onze veerkracht moeten tentoonstellen als antwoord op het botte primitieve ... dat wij dan de whitesplaining moeten aanhoren dat het primitieve eigenlijk geen racisme is, maar een geїsoleerd incident. Dat dat geїsoleerd incident te verklaren is. Dat is belachelijk. 

Dit is 2016 goddammit.

Er zijn teveel van dit soort geїsoleerde incidenten die we maar witgewassen moeten blijven slikken. Een stadionverbod en een tik-op-de-vinger boete als straf op deze primitieve uitingen van racisme voldoen niet. Niet voor ons en niet voor de recidivisten met hun herhaalde geїsoleerde incidenten. Zij leren er niks van, wij moeten er geen genoegen meer mee nemen.

In onze veerkracht hebben we macht vergaard, vooral op het voetbalveld. Time to use it. Tijd om voorbij te gaan aan de acceptatie dat niet een ieder met ons is meegegroeid. Tijd voor minder vergevings- en vergetingsgezinsheid.

Katalyseren kan ook zonder slagen te incasseren. 

Marvin Hokstam is uitgever van AFRO Magazine