Tula leeft!

Bij de Tula lezing in Rotterdam herkende ik mezelf in het verhaal van de Cariben. En ook dat ik op school in Suriname weinig tot niets heb meegekregen van onze Caribische helden. Ze zijn niet te vinden in de geschiedenisboeken of worden in de spaarzame archiefberichten weggezet als lastpakken. Caribische strijders verdienen terecht onze aandacht. Gelukkig is hun geschiedenis dankzij de kracht van mondelinge overlevering door verhalen, liederen en muziek bewaard gebleven.

Dia di Lucha pa Libertat

“Dia di Lucha pa Libertat”, Dag van de strijd voor vrijheid, is de officiële naam van de herdenkingsdag waarop Tula, leider van de grote slavenopstand van 1795 op Curaçao, wordt herdacht.

Het is een eerbetoon aan Tula en zijn medestrijders die voor vrijheid en gelijkheid hebben gevochten. Op 17 augustus worden de waarden en het leven van Tula jaarlijks herdacht, geëerd en gevierd o.a. tijdens Tula lezingen. Het is een eerbetoon aan moedige Curaçaose verzetsstrijders wier gedachtengoed een blijvende bron van inspiratie en hoop is. 

Tula lezing Rotterdam: Vrouwelijk Verzet in de Cariben

Fausia S. Abdul, oprichter van het erfgoedproject Our HERitage, was de keynote spreker van de Tula lezing in Rotterdam. De lezing werd georganiseerd door de Stichting Gedeeld Verleden Gezamenlijke Toekomst. Abdul: “Ik ben niet geboren op Curaçao, maar ik ben wel een dochter van de Cariben. Het is ongelofelijk hoeveel verborgen parels in verschillende archieven en bronnen te vinden zijn als je weet waar en hoe je moet zoeken. Maar, de hiaten in het archief en het stelselmatig zwijgen over ons (vrouwelijk) erfgoed zeggen ook veel."

Abdul nam ons mee in een reflectie op de veelzijdigheid van verzet in het Caribisch gebied, met bijzondere aandacht voor de vergeten krachtige rol van vrouwen. Namen zoals Sablika, genoemd in tambú-liederen als medestrijder, of Diana die in de orale traditie zelfs als leidende figuur van de opstand wordt gezien.

Ook Klara, Maria en vele andere vrouwen, vaak als voetnoten, naamloos in de archieven, ondersteunden de strijd door boodschappen door te geven, gewonden te verzorgen en moed te geven. Hun verhalen tonen hoe verzet niet één vorm kent. Soms is het een vuist in de lucht, soms een lied dat eeuwen later nog herkend wordt, soms een zorgende hand of een fluistering die hoop levend houdt. 

Hoop en Verandering 

Met “Mijn Gouden boekje over Tula” blijft Tula nu ook levend voor de jonge generatie. In heldere taal schrijft Milouska Meulens over slavernij en waarom iedereen onze helden moet kennen. Ook kinderen. Het boekje is prachtig geïllustreerd door D’Avellonne van Dijk en hoort in iedere boekenkast thuis, in bibliotheken en vooral op school. Wat Mijn Gouden boekje over Tula bijzonder maakt, is dat het niet alleen een geschiedenisles is, maar ook een bron van trots en erkenning. Het geeft kinderen van Caribische afkomst een held om zich mee te verbinden, en het opent voor anderen een venster naar een gedeeld verleden. Het boekje is ook verkrijgbaar in het  Papiaments: Mi Buki di oro tokante Tula.  

“Strijden! Dat moeten wij ook, vond Tula. Hij bedacht samen met zijn beste vrienden Pedro, Bastian en Louis een plan. Ze zouden staken, stoppen met werken. Tula werd de leider van het plan. We verdienen het om vrij te zijn, zei hij. Samen voelden Tula en zijn vrienden zich sterk.“