Sinners is een masterclass voor hoe het kan

Sinners, de nieuwe film van Black Panther regisseur Ryan Coogler is alleszins alle lauweren waard die het ontvangt sinds het vorige week in première ging. Coogler neemt zijn tijd -twee uren en 17 minuten!- om het hele verhaal te vertellen en het is aan het eind dan ook volledig rond. Echt een meesterwerk. Nee nog beter: het is een masterclass om meer redenen dan je denkt. 

Voldaan en met een blaas die op springen staat plop ik nog snel het toilet in voordat ik de bioscoop verlaat. En toen maakte ik een mooie toevalligheid mee; drie vrienden - jonge witte mannen- lopen elkaar tegen het lijf wanneer ze uit het plashokje lopen en ze zijn oprecht verbaasd dat ze allemaal in dezelfde film hadden gezeten zonder het te weten. Het weerzien is hartelijk. Ze vliegen elkaar luidruchtig in de armen en klappen elkaar enthousiast op de schouders. In het toilet. Luidruchtig! Ze zijn het met elkaar eens: “Die film was hard man!”  

Ik weerhield de drang om hen te vragen waarom het hard was, maar ik was wel nieuwsgierig of het bij hun om meer ging dan de vampiers ging die Michael B. Jordan afmaakte, want dan hadden ze even goed Dusk Till Dawn kunnen zien. George Clooney maakte in 1996 al korte metten met een heel leger vampiers in een bar. Niks nieuws daaraan. Natuurlijk waren deze jongens toen nog niet geboren; maar toch ...

Nee, de symboliek maakt Sinners veel meer dan gewoon een goedkope vampierfilm. Mooi hoe subtiel de marginalisatie van de Afro-Amerikaan de revue passeert zonder dat hij weer eens tot een noodlijdend mens vervalt. Het verhaal speelt zich af in racistisch Jim Crow America, niet superlang na de afschaffing van de slavernij en vaak worden Zwarte mensen in die tijd afgebeeld als zieligerds, maar in Sinners is hun trots intact. De Blues loopt door de film heen als een onmiskenbare mooie dikke rode lijn van Zwarte excellence waar je niet omheen kan.

Treffend vond ik hoe de vampier in het gezicht van Michael B. Jordan gooit dat wat Zwarte mensen ook willen starten voor en door de Zwarte gemeenschap, het altijd maar een farce zal zijn. "Witte mensen pakken toch alles dat jullie creëren weer van jullie af". Niks gelogen, want we hebben het zien gebeuren met Zwarte uitvindingen, Zwarte ondernemingen, Zwarte muziek, Zwarte cultuur; alles wordt ge-Columbusd en gekannibaliseerd voor de onverzadigbare veroveringsdrang van de kolonisator. 

Sinners bracht me langs alle emoties die je kan voelen bij een volledig rond verhaal. Ik schaterlachte soms, krimpte soms ineen, had soms kippenvel.

En toch was er nog één ding aan Sinners zien in een bioscoop hier, dat voor mij veel betekende. Nederlandse ondertitelaars slaan vaak de plank mis, maar whoever het voor deze film gedaan heeft verdient een compliment. Dat maakte het voor mij volledig. Zeker omdat het een Zwarte film is, bomvol Zwarte personages, brilljant neergezet door Zwarte acteurs. Nuance-lose ondertiteling zou het allemaal verpesten. 

Een verademing om Zwarte mannen elkaar broederlijk “this niggah” te zien noemen en dat acceptabel vertaald te zien als “deze gast”.

In schril contrast met wanneer de KKK grand wizard Michael B. Jordan met het n-woord aansprak -compleet met de harde r- en dat wel vertaald werd naar het smerige Nederlandse equivalent daarvan.

Witte mensen waren "witte mensen" en niet "blank".

Zwarte mensen waren niet klakkeloos "zwarten", maar "zwarte mensen" ... ok geen hoofdletter Z, maar hij gaat wel in mijn zak hoor!

Ryan Coogler heeft natuurlijk niks te maken gehad met de ondertiteling -denk ik- en wellicht is dit niet de eerste film die het goed doet -het is mijn eerste biosbezoek in jaaaaren, dus ik loop misschien achter. Maar dit moet wel gezegd worden: wij activisten die ons fysiek hebben verzet tegen marginalisatie en hier strijd hebben gevoerd voor meer respect in de Nederlandse taal ... het lijkt klein en je kan er achteloos langsheen sjezen, maar dit is onze overwinning! 

Dit maakt deze film voor mij dus niet alleen een meesterwerk, maar meer een volledige masterclass, die laat zien hoe het hoort; hoe het kan. 

Een tip: Broos Instituut komt binnenkort met een cursus Taaldekolonisatie voor Schrijvers; de ondertitelaar van Sinners -whoever die is- krijgt vrijstelling. Daarentegen mogen veel Nederlandse TV zenders en andere media, waaronder ook Netflix die me vaker met mijn ogen laat rollen, hem wel volgen. 

Dat wilde ik de jonge witte mannen in het toilet dus ter overweging geven, voor waarom die film ook voor mij "hard" was.

Maar ik hield me in, want geen van hen had z'n handen gewassen toen ze de plashokken kwamen uitlopen. En met diezelfde pishanden hadden ze elkaar staan omhelzen en elkaar op de schouders staan kloppen. 
Uch! 
Wat als ze na mijn openbaring mij de hand zouden willen schudden?