Afbeelding

Ik maakte het laatst weer mee; een oude mati van me bracht een nog oudere Surinaamse man mee naar mijn jaarsafsluiting op het werk, en nadat die me glimlachend enige tijd met trots had gadeslagen terwijl ik zo bezig was met mijn studenten, vroeg hij me wat ik vond van dat “ding” dat ze “hier weer gedaan hebben”. Ik ging los en ramde verbaal tegen de poeniediefstal, het Woord van het Jaar, zwarte Piet, die belachelijke double spread in de Telegraaf en de blinde vlek van de Nederlandse journalistiek. Hij keek me aan, knikte instemmend met al mijn geram en zei “dat was niet waar ik het over wilde hebben …”
Het drong toen tot me door dat er toch wel flink wat dingen zijn die Nederland mag rechttrekken in haar nieuwjaarsresoluties. 2019 moet beter worden dan 2018, niet?
Ik dacht ik help effe, met mijn eigen lijst.
Alles dat hierover gezegd en geschreven kon worden is al gezegd en geschreven. Het doet pijn. En als je iemand willens en wetens gewoon pijn blijft doen, doof bent voor zijn au en blind bent voor derden die je zeggen dat je hem pijn doet, dan ben je een sadist.
Ja ok, taal ontwikkelt zich, maar dat ding dat je laatdunkend straattaal noemt is gebaseerd op het Sranan. En het Sranan is een taal op zich, niet een paar woorden die straatschoffies bedenken zoals je impliceert wanneer je het straattaal noemt. Weet je wat? Noem het bijvoorbeeld Nieuw Nederlands, want dat is wat 't is. NiNe.
Het irriteert. Vroeger mocht ik geen Sranan spreken, want dat betekende dat je niet naar school ging. Kolonialisme eiste perfect Nederlands van Nederlandse onderdanen. Ik ken nog mensen die er lijfstraf voor kregen. Dat we uberhaupt een taal hebben kunnen ontwikkelen is een wonder. Surinamers worden uitgelachten met hun accentje. Hoe vaak per dag wordt een Surinamer niet gevraagd om een woord te zeggen dat met een W begint ...
Dat je het Nederlands wil verrijken met nieuwe woorden is mooi en ergens een compliment, maar doe dan niet alsof je nieuwe woorden ontdekt hebt ergens in een obscure exotische plek. Columbus ontdekte ook geen enkele “nieuwe wereld”; het was altijd al daar.
En trouwens, als je überhaupt een woord overneemt, leer de uitspraak en ga na in welke context je het ’t best gebruikt. Anders irriteert het. Want weet je echt hoe je een poenie moet gebruiken? Of nam je het alleen omdat je het mooi vindt staan?
Het is 2019, dus nee: achterhaald
Serieus?
Hey, ik bepaal zelf waar ik last van heb. En nee, het was niet zo lang geleden. Mijn oma’s moeder was nog in de slavernij geboren. En weet je, ik moet altijd glimlachen wanneer ik ergens in Nederland rijd en ineens een naam van een stad of dorp zie die ik voorheen kende als een Surinaamse achternaam; die mensen heten elke dag zo omdat hun omas moeder de naam kreeg van de stad waar de persoon vandaan kwam die haar tot zijn eigendom rekende.
Luister ‘s; wij zijn hier omdat Nederland daar was. Ik ben hier omdat Nederland mijn voorouders 400 jaar geleden met geweld Nederlander maakte. Dit is net zo goed mijn land als het jouw land is! Dat voorrecht hebben mijn voorouders met hun bloed, zweet, tranen en zelf levens voor mij verdiend. (en voor jou ook trouwens)
Notabene, ook al was het niet mijn land ... nogmaals, het is 2019 en iedereen zou moeten doorhebben inmiddels dat iedereen het recht heeft om zelf te bepalen waar hij gaat en staat. En trouwens, als mensen moeten teruggaan naar "waar ze vandaan komen" hebben ze volgens jouw logica het recht om daar dan andere mensen ook racistisch te bejegenen? Waar houdt het dan op?
Dus nee, we gaan nergens naartoe, maar we maken juist samen dit land een betere plek en daarmee de hele wereld een betere wereld. Zint dat je niet? Misschien moet jij dan maar eens vetrekken... (?)
Niet omdat zwarte mensen racisme niet hebben uitgevonden weten we niet wat het is. Integendeel; als de dagelijkse ontvangers van dit goed kennen we alle flavors ervan. Aanradertje: als je wil weten hoe onderdrukking aanvoelt, luister eens naar mensen die al eeuwenlang onderdrukt worden; zo leer je ook wat.
Neen! NIet alle geschiedenis is iedereens geschiedenis. De Gouden Eeuw was voor zwarte mensen geen gouden eeuw ... waarom? Ze werden kapot gewerkt om die verdomde gouden eeuw mogelijk te maken stupid!
Ja nu we het toch over goud hebben. Dat ding met kolonialismeverheerlijking op zijn zijpanelen hoort in een museum. Hij hoeft niet terug te komen van renovate.
We accepteren het woord niet meer, dat gebruikt werd om onze voorouders aan te duiden die door slavendrijvers als wegwerpmensen gezien werden. We willen niet meer zo genoemd worden; we accepteren het niet meer in geschrift en willen het ook niet meer terloops horen, ook niet wanneer je iemand anders citeert.
En nee, als je niet zwart bent, mag je dat andere domme woord in Amerikaanse rap liedjes ook niet zeggen. Het is een verbastering van dat ene woord dat we niet meer accepteren, maar die verbastering kwam uit eeuwenlange onderdrukking, die alleen zwarte mensen hebben moeten doorstaan. Het is hun coping mechanism. Heb daar tenminste respect voor.
Nee het is niet cute. Maak "vriendelijk" tot de karaktertrek waar je voor bekend staat.
OK. Dat waren er elf: misschien al moeilijk genoeg voor een land dat sadisme tot feestje verheft in december.
Maak er het beste van in 2019.
Marvin (HOX) Hokstam journalist, schrijver, educator, habituele dingen-op-hun-kop gooier en oprichter van AFRO Magazine.