De premier is 53

Marvin Hokstam
3 juli 2020 - 10:11

Benny gilde luid en trapte wild met zijn beentjes, maar zwarte piet had hem stevig vast, als in een bankschroef waar hij niet uit kon ontsnappen. En wij gierden het uit van het lachen, terwijl hij al spartelend in de grote jutezak werd gestopt.

Who gave a shit; van alle kinderen op school was Benny de grootste kwal. Hij en ik waren zeker al twee keer op de vuist gegaan, mano a mano in het struikgewas achter de school, om een bullshit die hij met me had uitgehaald. Hij verdiende het om zo door zwarte Piet te worden meegenomen.

Dat deed je met “slechte kinderen.”

Niemand wist beter.

Die middag speelde ik daarom zwarte Piet met mijn vriendjes. We wreven roet over onze bruine huidjes om pikzwart te worden en renden joelend door het dorp heen. zwarte Piet was onze held, want hij had met de kwelgeest afgerekend. Behalve mijn broers, moest iedereen die ons zag, erom lachen.

We wisten geen van allen beter.

Toen in 1863 de proclamatie werd uitgevaardigd die zwarte mensen bij wet tot “vrije menschen” promoveerde, prezen zwarte mensen de toenmalige koning Willem III; ze noemden hem hun redder.

Ze zongen op 1 juli 1863 in de Mama Kerki in Paramaribo, uit volle borst de hymne die speciaal voor was gecomponeerd “Gi Koning Willem bigi nem, Des konings naam zij hooggeacht”. Een krant schreef: “In een blauwen met sterren gezaiden Hemel, zyt gij verschenen Willem, gelyk een schitterend luchtverschynsel”. 

Zwarte mensen waren ervan overtuigd dat ze hun bevrijding danken aan de koning. Het is een mythe. Maar we wisten niet beter.

De kolonisatie heeft ons in 1863 uit de slavernij gespuugd met weinig besef van wie we waren.

We hadden die 300 jaar aan onderdrukking overleefd, maar nu hadden we nieuwe namen, een opgedrongen nieuwe religie en een nieuwe cultuur, die voor een groot deel beïnvloed was door wat onze meesters ons hebben verteld over wie we moesten zijn.

We leefden volgens de proclamatie.

“Weest gij ook regt dankbaar voor die groote weldaad.

Vergeet nimmer wat uwe vorige meesters en meesteressen voor U zijn geweest, hoeveel zorg zij voor U en uwe kinderen, die dit nog niet wel beseffen, hebben gedragen en hoe veel liefde gij, zelfs daar, waar menigeen ze verbeurd had, van hen hebt ondervonden.

Bewijst hun nu, op uwe beurt, eene hartelijke wederliefde en draagt hun de achting toe, welke zij verdienen.

Betoont U jegens het Bestuur des lands als gehoorzame onderdanen; onderwerpt U aan de wet; vervult de verpligtingen onder welke het den Koning behaagd heeft, U van de slavernij te verlossen; weest' gehecht aan de plaats waar gij U thans bevindt; arbeidt met lust en ijver; gebruikt uw verdiend loon met wijsheid; laat het uw trots zijn, den naam van brave burgers U waardig te maken, en uw juichtoon altoos zijn: LEVE DE KONING!”

We wisten niet beter. Daarom kon mijn lagere school het maken om een man uit te nodigen om met een lange baard en een mijter op zijn hoofd en een roodwitte bontjas in de verzengende sabana van Suriname, de wijzere witte man te komen spelen voor beinvloedbare zwarte kindertjes.

Hij kreeg dan een lijst in zijn hand geduwd met “slechte kinderen”, waaronder de naam van Benny. En hij gaf dan terloops de opdracht aan zijn helper -een man met een apepakje aan en zijn gezicht pikzwart van het roet-, om dit eigenzinnig kind met zijn weerbarstig, onbuigzaam karakter, in het donker van een afschuwelijke jutezak de dauwen. 

Doof voor Benny's gegil. Sadistisch genietend van het domme gejuich van de rest van de mensen die er aanwezig waren en het lieten gebeuren.

Zo kweek je trauma’s.

De wereld is gebouwd op een fundering van leugens. Leugens als het goud in de Centrale Bank van Nederland, terwijl je in Nederland geen goud kan vinden. Of de kunstschatten in Europese musea die eigenlijk ceremoniële voorwerpen zijn van volkeren wier cultuur geplunderd is door Europeanen. Of de Nederlandse achternamen van afro Surinamers.

Nederland is een monument voor de slavernij.

We hebben de bullshit lang geloofd, omdat de koloniale machthebbers de waarheid hadden weggestopt en alle daarna volgende machthebbers die altijd verstopt hebben gehouden. Die wrange waarheid hebben ze vervangen door sprookjes waarin slavenhandelaars werden afgebeeld als moedige zeehelden en niet piraten; moordlustige handafhakkende despoten werden bezongen als grote staatslieden.

Ik bezocht ooit een lichtshow bij Stone Mountain, een enorm plakkaat gehakt uit een bergwand in Georgia. Ceremoniële grond van de eerste bewoners van dat gebied had moeten wijken, want er moest een monument komen om de confederate generaals te eren die een bloedige oorlog voerden om hun recht te verdedigen tot het houden van slaven te verdedigen. Who cares dat Stone Mountain eigenlijk Creek Nation ceremoniele grond was, right? Who cares dat de confederaten de oorlog hebben verloren en dat Stone Mountain dus losers en slavenhouders glorified?

Ik wist dat allemaal niet, terwijl ik, omringd door allerlei confederate flag dragende hillbillies, zat te genieten van mijn popcorn tijdens de lichtshow. Ignorance is bliss. 

De geschiedenis is een leugen.

Het is daarom dat 50 procent van de Nederlanders (welke Nederlanders zijn dat trouwens?) ronduit zegt dat het koloniale verleden ‘iets is om trots op te zijn’. Zwarte mensen zijn niet de enigen die de bullshit van de gefabriceerde geschiedenis geloofden. Waarin mijn voorouders afgebeeld werden onhandelbare, ontembare, hinderlijke plagen wanneer ze wegliepen van de notie dat ze geboren waren om te slaven; waarin de mensen die hen uit hun land hadden ontvoerd en hen ieder denkbaar mensenrecht ontzegden, afgebeeld werden als helden.

Shit, er was tot voor kort in New York een standbeeld voor een motherfucker genaamd J. Marion Sims, die medische experimenten uitvoerde op totslaafgemaakte Afrikaanse vrouwen, die hij niet eens verdoofde. Die asshole kreeg patenten op meerdere gynaecologische methodes en tools, en hij wordt geroemd als een baanbrekend medicus!

New York verwijderde het standbeeld enkele weken geleden, temidden van de wereldwijde Black Lives Matter demonstraties. De wereld lijkt eindelijk af te rekenen met het verleden. Columbus ging hem voor, General Lee, Cecil Rhodes en Koning Leopold ook.

Burn all that shit down, zeg ik iedere keer als ik er weer een standbeeld zie neerkomen van zo'n asshole die nooit een plek op een sokkel moest hebben gekregen. Te laat, maar goed.  Er staan nog veel die moeten gaan. Burn that shit down!

We kunnen de grond waar ze op staan beter aanwenden.

“Jij hebt veel woede in je,” zei iemand me op 1 juli. Ik had verteld over hoe ik kwader en kwader werd terwijl ik voor mijn Keti Koti artikel een opsomming aan het maken was van de bullshit die zwarte mensen nog steeds meemaken terwijl ze nog moeten vechten voor vrijheden, 157 jaar na de afschaffing van de Slavernij.

Terwijl ik aan het schrijven was werd ik kwaad op mezelf dat ik zwarte Piet gespeeld had om Benny’s vernedering te vieren, maar nog kwader op de lessen die ik niet had gehad die hadden kunnen voorkomen dat ik een half uur lang een karikatuur werd dat mij -en hem- beledigde. Ik werd kwaad namens de zwarte mensen die dat wel wisten en niks tegen de traditie en de leugens van de kolonisator konden doen. Namens de mensen die iedere dag langs de standbeelden hebben moeten lopen die hun vermeende inferioriteit eerden. Namens de zwarte mensen in het stadje Algiers in Georgia, die iedere dag als ze opkijken, Stone Mountain zien die mensen eert die een oorlog VERLOREN die ze waren ingetrokken voor hun recht om zwarte mensen te mogen blijven vernederen.

Ik werd kwaad. Laat me kwaad zijn. Dat mag ik. Dat moet ik.

Ach, ik ramble weer. Ik word weer kwaad. 

Ik wilde het eigenlijk alleen maar hebben over de premier die woensdag, in het Kamerdebat over institutioneel racisme, uit zijn mond gepoept heeft: "Excuses vormen een risico dat de samenleving verder polariseert".

Terwijl New York een monument verwijdert dat staat voor de vermeende inferioriteit en goedkoopheid van zwarte mensen; terwijl overal ter wereld dit soort standbeelden gerechtvaardigd onder vuur -en onder water belanden-, houdt de premier liever de traditie overeind die zegt dat slavernij niet iets is waar je je als land voor moet schamen. Waarvoor je sorry zegt. Waar je de slachtoffers van compenseert. 

Nederland blijft daarmee een monument voor de Slavernij.

Jammer, want ik werd net eerder op die dag hoopvol toen de burgemeester van Amsterdam opperde :

“Black Lives Matter is een volksbeweging die geen tradities breekt, maar tradities verbetert en nieuwe maakt. Een beweging die toevoegt aan de geschiedenis. Waar iedereen in betrokken is.”

Zo trapte de premier hoop de grond in. Ze geven je iets met de linkerhand en stampen het met de rechtervoet kapot. Net een witte Nederlandse achternaam die achterstevoren geschreven werd zodat het een zwarte Surinaamse mocht zijn. Of een blackface karikatuur die als een onschuldig Nederlandse stuk folklore aan ons verkocht is en verdedigd wordt, maar eigenlijk gewoon zwarte mensen diep beledigt.

Zo kweek je trauma. En zo maak je mensen kwaad.

Benny overleed toen we twintigers waren. Hij was altijd een boze jongen gebleven. Ik kan me niet herinneren dat ik hem echt nog heb gesproken nadat zwarte piet hem in de jutezak stopte.

Als ik toen beter had geweten dan had ik begrepen hoe traumatisch die ervaring moest zijn geweest voor hem. Als ik toen beter had geweten had ik niet met hem gevochten in dat struikgewas achter school.

Dan had ik gesnapt dat je iemand die misschien al aan een trauma lijdt, niet verder in elkaar ramt.

Maar wat wist ik toen?

Het was meer dan 45 jaar geleden en ik was zes of zo.

De premier is fucking 53.

Marvin

Marvin Hokstam

Hoofdredacteur

Marvin (HOX) Hokstam journalist, schrijver, educator, habituele dingen-op-hun-kop gooier en uitgever van AFRO Magazine.