Perspectief achter Afrikadag: Vergeet niet waar je vandaan komt

Zaterdag 25 mei 2019 is Afrikadag in Hilversum. Dit festival wort georganiseerd door de Stichting One Hilversum, met als doel het perspectief over Afrika onder Nederlanders te verbreden. Volgens mede-oprichtster Sly Saidi heeft Afrika veel te bieden. Veel ontwetendheid en verwarring over het cultureelrijke Afrika kan volgens haar makkelijk ingeruild worden door kennis en trots. Zij daagt dan ook Nederlanders met een Afro-achtergrond uit om zich op gebied van kunst en cultuur te verenigen met Afrika. Een broodnodige uitnodiging vindt zij, aangezien ze de fascinatie voor Afrikaanse voorouders vanuit de Afro-Nederlandse gemeenschap, vooral onder de jonge, zwarte generatie, "jammer genoeg verloren ziet gaan." Toch is er volgens de Zimbabwaanse hoop en leiden meerdere wegen naar Rome.

Een interview door Mischerélla Clarinda

Wat is het belang van dit evenement?

Het evenement is speciaal gecreëerd om iedereen in Hilversum bijeen te brengen die geïnteresseerd is in de cultuur van Afrika. De achterliggende gedachte achter dit alles is vooral dat het een grote zelfverrijking is om de schoonheid van andere culturen die je zelf niet gewend bent, ook in te kunnen zien en te begrijpen. Vooral met het opkomende Afrofobie - erkend door het Europees Parlement als racisme tegen zwarte mensen - in Nederland denk ik dat het heel belangrijk is dat burgers samen bergen verzetten en zien wij als organisatie dan ook voor ons een belangrijke taak weggelegd om een positieve beeld bij te brengen over Afrika aan Nederland(ers). Dat is de eerste en meest belangrijke stap. Openstaan voor andere culturen. Alleen dan kun je je mening bijstellen.

Wie zou zich aangetrokken moeten voelen tot dit festival?

Dit festival is voor iedereen, zolang je maar geïnteresseerd bent in de Afrikaanse cultuur. Zolang je geïnteresseerd bent, ben je natuurlijk van harte welkom. We snappen ook wel dat er verschillende culturen in Nederland schuilgaan en dat niet ieder cultuur altijd uitstekend matcht met een ander cultuur, maar daar is deze dag dan ook voor. Laten we op deze dag niet kijken naar de verschillen maar overeenkomsten. Geen discussies opzoeken, maar elkaar respecteren. Niet onderscheiden, maar  mengen met elkaar en de samenkomst vieren.

Iedereen proberen te boeien over de Afrikaanse kunst en cultuur klinkt als een grote uitdaging.

Vanuit verschillende hoeken proberen we mensen te boeien over de Afrikaanse kunst en cultuur. Bijvoorbeeld via onze facebookpagina proberen we mensen te bereiken, maar ook via mond-tot-mondreclame. Dat blijft een uitdaging, maar we zijn van mening dat we een geslaagde dag tegenmoet zullen gaan voor alle mensen die maar over én van Afrika willen leren. Het programma is zo ingedeeld dat je wel geïnteresseerd in Afrika moet raken. Zo zullen er bijvoorbeeld meerdere Afrikaanse bandje optreden om de verscheidenheid in Afrikaanse muziek goed in kaart te brengen, zullen er op zijn beurt artiesten kunst- en dansvoorstellingen geven en kun je culinair genieten van Afrikaanse gerechten. Je kunt net als op een braderie ook Afrikaanse kunst, sieraden en kleding kopen. Je leeft en beleeft Afrika echt op die dag en dat is wat wij willen bereiken. Kortom, allerlei uitnodigende aspecten binnen het evenement waar mensen het gevoel krijgen dat ze erbij horen en welkom zijn.

Hoe verklaar je het gebrek aan kennis over de Afrikaanse kunst en cultuur in Nederland?

Dat ligt meer in het feit dat vele Nederlanders niet specifiek worden blootgesteld aan het échte Afrika en alles wat daarmee samenhangt. Natuurlijk zijn er uitzonderingen daargelaten. Bijvoorbeeld werknemers die voor een project van hun werk voor een paar maanden naar Afrika afreizen. Die zullen vast mooie verhalen over Afrika hebben, maar dat zijn natuurlijk niet de 'gemiddelde Nederlanders' met een subjectief beeld over Afrika. Het enige waar deze grote groep Nederlanders aan worden blootgesteld is de subjectieve weergave vanuit de media. Zielige, uitgehongerde kindertjes met magere armen en benen en een opgezwollen maag. Dat soort gedachtes komen op in je hoofd als je denkt aan Afrika die door de media wordt voorgeschoteld. 

Hoe hangt dat negatieve beeld van Afrika samen met de werkelijkheid? Wat is het echte Afrika die jullie willen laten zien?

Net zoals in ieder ander land is er ook in Afrika armoede, dat zal ik niet ontkennen. Maar men gaat onterecht voorbij aan het feit dat Afrika ook een rijk én welvarend continent is. Een Afrika waar ook vreugde in wordt teruggevonden, saamhorigheid en tradities. Een prachtig continent waar mensen vandaag de dag nog hun huis en haard elders voor verlaten. Er is en bestaat geen eenzijdig beeld van Afrika!

Negatieve associaties met Afrika leven ook onder Afro-Nederlanders. Betreur je dat?

Het is helaas een trend onder donkere mensen geworden om de Afrikaanse cultuur en soms zelfs de Afrikaanse roots af te vallen en daar neem ik duidelijk stelling tegenover in. Afrika is prachtig en daar mag je als zwarte man of vrouw trots op zijn. Er is geen één continent die zo rijk is of is geweest aan cultuurkunst. Waar ik mensen kan onderwijzen, zal ik ze ook onderwijzen. Zolang het maar duidelijk is gezegd dat Afrikaans bloed niet iets is om je voor te schamen. Wat mensen daarna doen met die kennis moeten ze zelf weten. Ik heb ze in ieder geval wel erop gewezen. 

Heeft het land waar je bent geboren en/of getogen geen impact op welk land je je eigenlijk het meest mee verbonden voelt?

Er is een verschil tussen nationaliteit en afkomst. Je kunt een Nederlands paspoort hebben, maar je alsnog een rasechte Zuid-Afrikaan, Ethiopiër, Zimbabwaanse of Ghanees voelen. Het hangt verder ook heel erg af of de persoon geïnteresseerd is in zijn achtergrond. Want interesse leidt naar kennis, en kennis is de sleutel naar erkenning. Sommige donkere mensen die afkomstig zijn uit bijvoorbeeld de Carriben of Zuid-Amerika, weten niet eens hoe dicht zij eigenlijk staan bij Afrika, het land van hun voorouders. De ervaring zorgt er vaak voor waar men zich het meest thuisvoelt. Acceptatie in het land waar je woont is ook een belangrijk onderdeel, maar vooral kennis. Als je kennis bezit, bezit je kracht, en die kracht kun je omzetten in liefde waar je vandaan komt.

"I am not black?!"  "The lighter, the better". Dit zijn dingen die ik mensen wel eens hoor zeggen. Het lijken maatschappelijk geaccepteerde uitspraken. Herkenbaar?

Heb je dat facebookfilmpje gezien van een lichtgetint Dominicaans meisje dat sinds februari op het internet circuleert, waar ze duidelijk roept dat ze niet zwart is? Belachelijke uitspraak natuurlijk, want er is duidelijk te zien dat hoe ze zichzelf ook in de spiegel ziet, raskenmerken duidelijk herleiden naar negroïde voorouders. Het is niet moeilijk te bevatten dat de jeugd, zelfs afstammelingen van Afrikaanse voorouders, zo denkt. De gedachtes die zij hebben over Afrika zijn door de media ingeplant. 

Maak de zin af: Gebrek aan..

Zelfvertrouwen. Dat is één ding wat zeker is. Wie kun je het eigenlijk kwalijk nemen? Dat is wat ik eerder al zei. Het imago dat de westerse media graag staande houdt over de donkere man en vrouw is simpel: niet elegant, want te grof gebouwd en al helemaal niet aantrekkelijk, want te donker. Het imago wat een eeuw geleden als mooi werd beschouwd, is nog steeds van kracht. Schoonheid begint anno 2019 bij een mooie huidskleur. Hoe lichter, hoe beter. En dat is wat onze nakomelingen nu allemaal na proberen te streven: een zo licht en egaal mogelijke huidskleur, ontkroest haar en vooral westerse kledij als kers op de taart. Als donker persoon voel je je gewoon minder mooi omdat je niet binnen dat imago past. Je zwemt tegen de stroom in. Tja, dan ga je je uiteindelijk in gekke bochten wringen om er tóch bij te horen. Geen excuus, maar wel een verklaring, en een schande om te denken dat je minder mooi bent alleen omdat je een andere huidskleur draagt. 

Gouden adviezen om dat negatieve beeld te doorbreken?

Laat anderen niet voor jou bepalen wat je moet denken, hoé je moet denken en vooral niet hoé je moet zijn. Dat bepaal je zelf. Erken wat je bent en omarm het als een bouwsteen van de persoon die je bent. Het maakt uiteindelijk toch niets uit. Ook al ben je kwart Nigeriaans, of kwart Spaans of kwart Kameroens, je blijft een mix. Helemaal Nederlands ben je toch niet. Dat is de waarheid die onderstreept hoe het eigenlijk is. Ga jezelf niet verlochenen en veranderen voor andermans waarheid en doctrines. Accepteer wie je bent en blijf jezelf. Dat is voor veel Afro-Nederlanders dan ook mijn boodschap. Vergeet niet waar je vandaan komt. Dan komen we uit wat ik eerder verkondigde: laster iets niet wat je niet kent. Want de kracht zit in zelfkennis, en niet in ontwetendheid.

Wat heeft de Nederlandse Afro-gemeenschap nodig om zichzelf te blijven?

Probeer jezelf uit te dagen. Intellectueel maar ook emotioneel. Pak alles aan wat de passie omarmt die jij in je hebt. Als je bijvoorbeeld ongeschoold bent en denkt dat je geen kans maakt op de arbeidsmarkt. Solliciteer gewoon voor die baan. Doe alles wat in je macht staat om te bereiken wat je wil bereiken. Bewijs jezelf! Natuurlijk is Nederland ook belangrijk. Soms is het makkelijker om met de grote groep mee te gaan, dan in je eentje de rug toe te keren. Maar hoe je het ook wendt of keert, etniciteit is en blijft voorover staan. Dat kun je niet uitschakelen. Laten we dat vooral niet vergeten. Educate yourself, empower yourself. Alleen dan kun je echt jezelf worden.