Museum Het Domein toont Still Tickin’ expo van Betye Saar

Museum Het Domein in Sittard toont momenteel de eerste museumsolo expo in Europa van de Afro Amerikaanse kunstenaar Betye Saar. “Saars oeuvre, dat zes decennia omvat, wordt getoond aan de hand van de drie centrale thema’s: nostalgie en herinnering; mysticisme en ritueel; politieke en raciale beeldvorming,” vertelt het museum in een persbericht. 

De tentoonstelling genoemd Still Tickin’, komt een jaar voor negentigste verjaardag van Saar in 2016. “Still Tickin’ vormt een blijk van de geestdrift, vitaliteit en aanhoudende productiviteit van de kunstenares, die speciaal voor de tentoonstelling een groep nieuwe werken produceerde,” schrijft het museum.

De naam Still Tickin’ verwijst naar een sculptuur die  Saar als levensteken maakte na de dood van haar voormalige echtgenoot, Richard W. Saar. De titel betekent in slang zoveel als ‘maar mijn hart klopt nog altijd’.

De tentoonstelling heeft het karakter van een retrospectief. “In nauwe samenwerking met de kunstenares worden oudere en meer recente assemblages, werken op papier, sculpturen en veelal voor dit doel gereconstrueerde installaties gepresenteerd.”

Het museum vertelt dat de gemeente Sittard-Geleen begin dit jaar, met steun van het Mondriaan Fonds voor de collectie Sunnyland (On the Dark Side) een iconisch en monumentaal werk van Saar uit 1998 verwierf. In de serie waarvan het werk deel uitmaakt keert Saar terug bij het personage van Aunt Jemima dat al sinds 1889 het beeldmerk vormt van een pannenkoekenmix in de Verenigde Staten en waarop Saar al in de vroege jaren zeventig reflecteerde. Sunnyland (On the Dark Side) is niet alleen het eerste werk van Saar in een Nederlandse openbare verzameling, maar vormt tevens het eerste werk in een Europese museumcollectie.

Saar (Los Angeles, 1926) behoort tot de belangrijkste kunstenaars van haar generatie. Sinds de jaren zestig van de twintigste eeuw verwierf Saar bekendheid met werk dat reflecteert op Afro-Amerikaanse identiteit, spiritualiteit en de verbondenheid van verschillende culturen.

Ze begon haar artistieke carrière in de jaren zestig aanvankelijk als graficus en kostuumontwerper met een sterke interesse in metafysica, magie en het occulte. Een doorslaggevende ervaring binnen haar ontwikkeling als kunstenaar vormde de bouw van de Watts Towers van Simon Rodia in Los Angeles, die een complete generatie assemblage-kunstenaars voortbracht.

Als moeder van drie dochters, waarvan Alison en Lezley het later eveneens tot kunstenaar zouden schoppen, wist Saar zich een plaats te verwerven tussen (mannelijke) collega’s en geestverwanten als David Hammons, Ed Kienholz, John Outterbridge en George Herms. In de poëtische, onder meer door Joseph Cornell beïnvloedde assemblages en installaties die Saar in de late jaren zestig begon te maken bracht zij Europees georiënteerde concepten als handleeskunde, schedelleer en astrologie samen met Afro-Amerikaanse spirituele tradities als voodoo en sjamanisme.

Veel van deze werken bezitten een nostalgisch karakter en een sterk emotionele lading. Vaak zijn ze gebaseerd op historische portretfoto’s die Saar erfde van haar tante en die vertellen over familiegeschiedenissen. Na de moord op Martin Luther King wonnen sociaal-maatschappelijke en politieke motieven aan belang binnen Saars werk: onder meer de zogenaamde Jim Crow act, de opkomst van de Amerikaanse Burgerrechtenbeweging, het slavernijverleden, zwarte representaties in de populaire cultuur en in bijzonder het bedenkelijke zwarte icoon van Aunt Jemima kwamen in het centrum van haar aandacht.

Het bestrijden van racistische en seksistische mythen en stereotiepe beeldvorming werd met de jaren een telkens belangrijker deel van Saars artistieke agenda. Saars werk heeft in zestig jaar tijd niets aan actualiteit ingeboet. Onder meer naar aanleiding van de dood van Michael Brown door politiekogels in Ferguson in augustus 2014 maakte Saar recent een serie gebaseerd op weegschalen, die de onverminderde kracht en zwaarte van het racisme in de huidige Verenigde Staten tot onderwerp hebben.

De tentoonstelling “Still Tickin’” die openging op 28 juni loopt tot 15 november 2015. Vanaf 30 januari tot 1 mei 2016 zal het in licht aangepaste vorm te zien zijn in het Scottsdale Museum of Contemporary Art, Scottsdale, Arizona, Verenigde Staten.

Museum De Domijnen

Kapittelstraat 6

6130 AE Sittard

+31 46 4513460

info@dedomijnen.nl

www.dedomijnen.nl