De lat lag meteen hoog bij de start van de Africana Development Studies cursus

Door Elviera Sandie

De Ghanese ambassadeur dr. Abena Busia slaagde er met haar openingscollege voor de Africana Development Studies cursus vorige week dinsdag, op sublieme wijze in om de toon te zetten voor de kennisverrijking aan de ruim 25 studenten die deelnemen aan deze tweejarige virtuele universitaire certificaatcursus.

De Africana Development Course is het eerste universitaire programma ooit in Nederland waarin mensen van Afrikaanse afkomst centraal staan. De komende twee jaar komen studenten uit Nederland, Suriname en de VS samen in een virtueel klaslokaal, waar ze les krijgen van docenten uit Afrika en de Afrikaanse diaspora. De cursus wordt verzorgd in een unieke samenwerking tussen het Broos Instituut, de Anton de Kom Universiteit van Suriname en de Kwame Nkrumah University of Science and Technology.

Tijdens de openingssessie dinsdag rolt een stortvloed van verhalen uit Busia's lippen. Zo vertelt ze over het bezoek dat de Asantahene, koning Otumfu Osei Tutu II enkele jaren geleden bracht aan Suriname.

Jullie zijn mijn kinderen’

Zo sprak de Ashanti koning in het district Brokopondo in Suriname waar de plaatselijke gemeenschap hem in grote getale verwelkomde. Hoewel de Asantahene traditioneel nooit rechtsreeks zijn gehoor toespreekt, maakt hij een bijzondere uitzondering, nadat hij heeft enkele minuten daarvoor de traditionele welkomstceremonie van de jonge drummer heeft aangehoord.

De taal (slagen) van de drum zijn exact hetzelfde, alsook de gebedsceremonie hierna, waarbij een oudere man met alcohol de opgeroepen voorouders terug begeleidt naar het dodenrijk. Deze woorden van de Ashantahini bevestigen dat de Afrikaanse cultuur in Suriname nog puur en origineel wordt beoefend en ook wordt behouden door cultuuroverdracht.

‘Ik was er ook, daar in 2018, tijdens het historisch bezoek van de Asantahene aan Suriname’, zegt ambassadeur dr. Busia in haar openingscollege. Ze vertelt dat deze uitzonderlijke gebeurtenis ook diepe indruk op haar gemaakt en ze qualificeert Suriname in dit opzicht als een goed voorbeeld voor de wereld.

Busia, dochter van Kofi Abrefa Busia (11 July 1913 – 28 August 1978), een voormalig president van Ghana, doorliep haar studie antropologie op de Oxford universiteit van Engeland en heeft hierna jarenlang als docent gefungeerd op de universiteit in Ghana. Ze is nu ambassadeur van Ghana voor 11 Latijns-Amerikaanse en drie Caraibische landen vanuit de ambassade in Brazilie.

In haar openingscollege bespreekt ze haar bijzondere interresse voor onderzoek van de sporen van kolonialisme, dekolonisatie, slavernij en immigratie, overal in de wereld. Vooral de wijze waarop Afrikanen in diaspora hun ‘vaak onzichtbare’ Afrikaans erfgoed representeren.

Middels verschillende voorbeelden uit haar rijke ervaring in Africa, Europa, America en Azie, presenteert ze, dit onzichtbaar (immaterieel) cultureel erfgoed, en wijst erop dat is verweven in bijvoorbeeld de architectuur, gerechten, kleding, persoons- en plaatsnamen in voornoemde continenten.

Waarom is er een Kwasitown in Jamaica, en Abenaston in Suriname, vraagt ze zich af. Ook de naam van de Guyanese vrijheidsstrijder Kofi in Guyana en het gerecht ‘dokunu’ in Jamaica. Suriname kent dit gerecht als ‘dokun’. De sporen van Immigratie en kolonialisme heeft ze ook gezien bij een typisch Nederlandse begraafplaats in een dorp in India, maar ervaren tijdens de huilbui van een mevrouw uit Suriname die in Ghana geconfronteerd raakt met de typische Nederlandse rood-bruine bakstenen woning die in dezelfde stijl is gebouwd als het huis van haar grootmoeder in Brokopondo.

Deze bakstenen worden door de lege slavenschepen als vracht meegenomen naar Africa en achtergelaten, waarna slaafgemaakten worden ingescheept en vervoerd naar Europa, America en het Caraibisch gebied. Het is belangrijk dat wij deze connecties maken en daarom is deze cursus belangrijk.

Drs. Helmut Chezius en dr. Cheryl White van de Anton de Kom Universiteit van Suriname wijzen in hun welkomstwoord met name op de verschillende perspectieven die aan de orde zullen komen door een diversiteit aan docenten, allemaal bekende academici uit Africa, Europa en Suriname.

Gezius citeerde de Surinaamse wetenschapper, wijlen dr. Hein Eersel hierbij pakkend:

Wij ouderen hebben hiervan gedroomd, jullie jongeren hebben het gerealiseerd; niets komt voor zijn tijd’.

Marvin Hokstam en professor Michael Nimoh van de respectievelijk partnerorganisatie’s, Het Broos Instituut en de Kwame Nkrumah University of Social Technology knikken instemmend tijdens deze virtuele zoomsessie. Inderdaad, Nu is de tijd!