What's in a name?

Wat betekent jouw naam? En wat betekent je naam voor jou?

Mijn voornamen, Nathalie Naomi, zijn beide Bijbelse namen. Nathalie betekent geboorte van Christus en Naomi betekent blijdschap, of lieflijkheid. In mijn tienerjaren had ik een fase waarin ik graag Naomi genoemd wilde worden, want die naam vond ik mooier. Maar in de praktijk reageerde ik niet als iemand Naomi zei, omdat ik simpelweg gewend was om Nathalie genoemd te worden. Mijn achternaam is Nede en daar heb ik eigenlijk weinig over nagedacht. Het is mijn naam en die van mijn familie. Hoe zou ik anders moeten heten?

Steeds meer mensen zijn met hun namen bezig. Bekende Amerikaanse voorbeelden als Malcolm Little, die zijn achternaam in ‘X’ veranderde en Cassius Clay die koos voor ‘Muhammad Ali’, maar ook meer recent en in Nederland zijn er mensen die ervoor kiezen een naam die uit het koloniale verleden voort is gekomen te veranderen.

Maar je naam wijzigen kan niet zomaar. Het kost geld en je moet aantonen dat je hinder ondervindt van je naam. In een aantal gemeenten zijn inmiddels regelingen om deze kosten te vergoeden. En nu ook in Arnhem.

Al in november 2021 werd mijn motie om naamswijzigingen voor mensen met een naam uit het koloniale verleden te vergoeden aangenomen. Maar het college nam de tijd om een regeling hiervoor uit te werken. Eerst werd er gewacht op een eventuele landelijke regeling. Later werd er een voorstel ingediend om geslachtsregistratie te vergoeden en besloot het college om dit af te wachten. Daarbij werd echter gevraagd om een verbreding, voor naamswijzigingen van bijvoorbeeld slachtoffers van incest of kinderen die geadopteerd zijn.

Bijna 2 jaar later lag er één regeling, voor al deze doelgroepen. Het op één hoop gooien van al deze doelgroepen vond ik geen recht doen aan mijn oorspronkelijke motie, voor nakomelingen van tot slaafgemaakte mensen. Daarom drong ik erop aan om voor deze mensen een aparte regeling te laten gelden.

Het wijzigen van je naam is niet alleen een juridische en administratieve verandering van een naam. Het is ook niet alleen iets persoonlijks, het is ook iets van families en gemeenschappen. Want in een naam kan herkenning zitten. Dat kan een reden zijn om een naam te wijzigen, of juist te behouden.

In de tussentijd was ik in contact gekomen met Diaspora Wellhouse. Een organisatie die in Rotterdam zorg en begeleiding biedt aan mensen die overwegen om hun naam te wijzigen. Ik bezocht een aantal van hun bijeenkomsten en zag en voelde direct de meerwaarde ervan. Alleen al het gesprek voeren over waar een naam vandaan komt, wat deze betekent en wat de naamdrager erbij voelt, is waardevol.

Daarop besloot ik om een motie in te dienen om die zorg en begeleiding ook aan Arnhemmers die overwegen om hun naam te wijzigen aan te bieden. Maar ook voor mensen die dat niet van plan zijn, is het gesprek erover leerzaam. Het verbindt mensen en gemeenschappen met elkaar.

Niet alle raadsleden begrepen waarom dit voor sommige mensen belangrijk kan zijn. “Iedereen erft zijn naam”, zei een raadslid. Normaal gesproken deel ik geen privézaken in de gemeenteraad, maar deze keer voelde ik toch de noodzaak om uit te leggen waar mijn achternaam vandaan komt. Ja, ik heb mijn achternaam “geërfd” van mijn vader. Maar als je verder teruggaat in de tijd is de naam Nede niet zomaar een erfstuk. Nede (niet te verwarren met Neede met dubbel e) is een anagram van de naam van de “eigenaar”: Van den Ende.

Nou weet ik waar mijn achternaam vandaan komt, maar er zijn ook mensen voor wie dat een raadsel is. Daarom diende ik een tweede motie in, om stamboomonderzoek te faciliteren. Zodat mensen die meer willen weten over waar ze vandaan komen hulp krijgen bij het zoeken in de archieven. Beide moties werden met ruime meerderheid aangenomen.

De regeling zal op 2 december, de internationale dag van de afschaffing van de slavernij, worden gepresenteerd.