NEGENTIEN JAAR NA DATO | De Gouden Koets in perspectief van Reparatory Justice

Op 8 september 2020 was s het precies 19 jaar geleden dat de trans-Atlantische slavenhandel, slavernij en kolonialisme  tot misdaden tegen de menselijkheid werden verklaard. Dit gebeurde in 2001 tijdens de VN Wereld Anti Racisme Conferentie in Durban Zuid Afrika.

Het is precies 9 jaar geleden toen het Landelijk Platform Slavernijverleden (LPS) in samenspraak met initiatiefnemer, Jeffry M. Pondaag van de Stichting Comité Nederlandse Ereschulden - met medewerking van Harry van Bommel (voormalig Tweede Kamerlid voor de SP) en Mariko Peters (voormalig Tweede Kamerlid voor GroenLinks) – een persbericht voorbereidde waarin Hare Majesteit de Koningin werd opgeroepen om op Prinsjesdag niet meer in de Gouden Koets te rijden.

Dit vanwege het verwerpelijk zijpaneel ‘Hulde der Koloniën’ en in perspectief van het VN Internationaal jaar (2011) voor mensen van Afrikaanse afkomst. Dit VN jaar was bedoeld om tot politieke wil aan te sturen voor het ontwikkelen van een (Nationaal) Plan van Aanpak in het kader van de uitvoering van de VN Durban Verklaring en Programma van Actie. Tien jaar na Durban was er nog geen Nationaal Plan van Aanpak en is er nog steeds geen Plan van Aanpak.

Het LPS beschouwt het besluit om de Gouden Koets tijdelijk tentoon te stellen in het Amsterdams Museum als de eerste stap in perspectief van het bestrijden van Afrofobie en in het kader van ‘Reparatory Justice’. (Vooralsnog voor vijf maanden, juni 2021 tot november 2021, melden de nieuwsberichten). Want dat is de vertaalslag die wij hebben gegeven aan dit niet geheel onverwachte besluit.

Stoppen met het rijden in een Koets die de misdaden tegen de menselijkheid symboliseert is dat wat van een beschaafde natie, van een VN lidstaat wordt verwacht.

Het LPS gaat er vanuit dat het opschrift bij het tentoonstellen van de Gouden Koets zal vermelden dat het zijpaneel onder meer de eeuwenlange misdaden in Afrika en tegen de Afrikaanse menselijkheid symboliseert. Het was (ook) naar de inzichten van toen behoorlijk fout. Aangeven dat Nederland ‘spijt (heeft) betuigt’ in aanloop naar het vragen om vergeving en aanbieden van ‘Excuses’.

Niet meer rijden in de Gouden Koets uit respect voor de nazaten van de slachtoffers van het Nederlandse slavernij- en koloniaal verleden. Het LPS beschouwt het besluit dan ook als de effectuering van de recente statement door Premier Mark Rutte om te werken aan een racismevrij Nederland. Dit houdt onder meer in, een aanpak gericht op het bestrijden van raciale profielen en taalgebruik en cultuur historische tradities die racistische karikaturen in stand houden.

Is het LPS tevreden? Voor dit moment wel. Dit ten einde Zijne Koninklijke Hoogheid Willem Alexander de ruimte te gunnen om tot vermeerdering van inzichten te komen in perspectief van ‘Reparatory Justice’. Linksom of rechtsom ‘Excuses’ vormen onderdeel van ‘Reparatory Justice’.

Felicitaties
Het LPS is ter gelegenheid van verschillende historische gebeurtenissen, al dan niet samen met andere organisaties, altijd blijven herinneren aan de symbolen en profielen die herinneren aan het Nederlandse verwerpelijke slavernij- en koloniaal verleden en de effecten daarvan. Met het doel om daar wat aan te doen.
Juist vanwege 20 jaar na Durban in 2021 en zes jaar Internationaal VN decennium voor mensen van Afrikaanse afkomst (2015-2024) vindt het LPS voorzichtige felicitaties aan het adres van de Koning maar ook aan het Kabinet Rutte (vanwege ministeriële verantwoordelijkheid) op z’n plaats. Het LPS ziet het besluit als de erkenning van de essentie van de menselijkheid van de voorouders. Wat dat betreft kunnen we rustig stellen dat activisme loont.

Finaal besluit
Als dit de eerste stap is van de Koning om dat te doen wat verwacht wordt in het kader van ‘Reparatory Justice’ dan verwacht het LPS dat een finaal besluit om de Gouden Koets de ‘eeuwige rust’ te gunnen (bijvoorbeeld in het nog op te richten Nationaal Slavernijmuseum) niet lang meer op zich zal laten wachten.