Lloyd Pinas

Het zevende vlak van de kubus

Een kubus is een geometrische zesvlak. Plato tekende dat in zijn tijd reeds op. En wij zijn thans bekend met de vijf Platonische vormen waarvan, bij al de vijf, alle vlakken congruent zijn. Voor de mentale oefening dat dit artikel voor ogen heeft, is de aandacht enkel op de kubus. De bedoeling is dat de lezer na het doornemen van dit artikel een relatief duidelijk beeld verkrijgt in en over de wereld en in het bijzonder over het begrip cultuur. Cultuur heeft vanwege de onnozele eenvoudigheid waarmee het woord gebezigd wordt, een schijnbaar tautologische uitdrukking.

Vervanging door synoniemen kan moeiteloos omdat een ieder meent te weten wat onder cultuur verstaan dient te worden. Het gemakshalve - en ook veelzijdig gebruik, maakt cultuur een glibberig, glad en moeilijk hou vast op te krijgen benaming voor een verzameling aan gewoonten en gedragingen. Het verbinden van een bepaalde kleur of gezicht aan cultuur, is het min of meer op glibberig terrein durven te begeven. Vanaf het begin van de menselijke beschaving is cultuur de oorzaak van bloedige conflicten en gruwelijke oorlogen. In dezelfde gedachtegang moet ook erkend worden dat cultuur de grondslag is voor het kunnen aanvoelen van ethiek en esthetiek. Cultuur kent naast de kort samengevatte verklaring: zijnde “het geheel van activiteiten dat een levenswijze vormt”, ook nog groter aantal synoniemen, maken het makkelijk voor velerlei uitleg vatbaar. Een begrip met vele en meerdere definities wordt dan gauw een onbegrepen begrip of juist niet.


Daarnaast is het de vraag als cultuur ook wel terecht de meervoud “culturen” kan worden aangemeten, temeer nog als na kritische evaluatie evident wordt dat cultuur een verzamelnaam is voor alle menselijke activiteit. Als voorbeeld van een verzamelnaam dient, textiel, dat in dagelijks taalgebruik de vervanging is voor kleding, stoffen en alles dat verder daar raakvlakken mee heeft.

Abstractie vermogen

Met de steeds toenemende veelheid aan informatie schijnt het meer gewoonte dan uitzondering, dat de “moderne mens” zichzelf in verwarring denkt. Teruggrijpend naar een oude wijze les, is het meer dan nodig een passage uit “het scheermes” van Willem Ockham in herinnering te brengen. Ockhams scheermes gaat ervan uit dat de hypothese gekozen moet worden die de minste aannames bevat en de minste entiteiten(link is external) veronderstelt, wanneer er verschillende hypotheses(link is external) zijn die een verschijnsel in gelijke mate kunnen verklaren. Met andere woorden zegt deze denker uit de 14de eeuw, dat wij niet ingewikkeld moeten doen wanneer het ook eenvoudig kan. Vandaar ook dan het gebruik van een scheermes om, het niet-noodzakelijke, ballast af te snijden.

Evenals bij Ockham, heeft het menselijk intellect steeds de drang om middels observaties de geheimen in de natuur te ontdekken. Het is de menselijke cultuur, om maar weer nogmaals het begrip cultuur tot vervelengs toe te passen. Het is daarom ook waarschijnlijk dat de uitvinding van de kubus en de overige Platonische lichamen meer een uitbeelding vertegenwoordigen van een ontdekking uit observatie van de natuur. Het is logisch en dan ook aannemelijk dat cultuur als tegenhanger het begrip, natuur, heeft.

Vanwege het gegeven dat de natuur; dieren, planten en mineralen, niet door de mens is gemaakt maar daarentegen is cultuur wel door menselijke invloeden ontstaan. Hieronder volgt dan geometrische weergave van de wereld als totaliteit.


Zoals te zien kunnen alvast vier vlakken van de kubus door een natuur element worden ingevuld. De invulling verloopt namelijk:

Mineralen: (Aarde) – vlak 1: het horizontale bodem-vlak

Dierenrijk: (fauna) – vlak 2: het verticale linker zijvlak

Plantenrijk: (flora) – vlak 3: het verticale rechter zijvlak

Heelal: (energie bron/zon) – vlak 4: het horizontale boven vlak

Cultuur α: (beschaving) – vlak 5: het verticale voor vlak

Cultuur β: (taal/gedachten) – vlak 6: het verticale achter vlak

Mensheid: (de mens) – vlak 7: het centraal midden vlak. Het mensenrijk, is het zevende vlak in het midden van de kubus


Met de afbeelding van het grijs gearceerd vlak in het midden van de kubus wordt de mensheid vertegenwoordigd. Dit vlak vertegenwoordigd niet alleen het centraal element van de wereld maar is tevens de belichaming van de gedachten zoals door Protagoras van Abdera uitgesproken: “De mens is de maat van alle dingen”. Met de verklaring van het zevende vlak is meteen ook de uitleg voor het bestaan en de betekenis van de vlakken 5 en 6 van de kubus, zijnde de gebieden benoemd als cultuur en ingevuld en gecreëerd door de mensheid.

Creatie of schepping van cultuur

Cultuur is zoals eerder aangeduid de verzamelnaam voor menselijke activiteit. Tot deze activiteit behoort namelijk ook het scheppen van gedachten en het creëren – en toekennen van betekenis aan symbolen. De redenen voor het opsplitsen van cultuur in tweeërlei en vertegenwoordigd door twee separate vlakken in de kubus, is de zintuigelijke waarneming.

Cultuur Alpha (α), is dan al het gene dat door de mens is vervaardigd en beïnvloed en ook met de zintuigen kan worden herkend terwijl de groep cultuur Beta (β) zich in de virtuele wereld bevindt. Met de hedendaagse technologische hulpmiddelen is het thans, ook wel mogelijk, wat leeft in de virtuele wereld zintuigelijk waarneembaar te maken. Een zeer belangrijk en niet te verwaarlozen aspect is dat cultuur de mens instaat stelt de natuur te benoemen. De activiteit van het kunnen benoemen van de natuur en ook het benoemen van cultuur, dus het gebruik maken van taal, is opzicht ook cultuur, dat een cognitieve activiteit is.

Lloyd Pinas

Lloyd Lucien Pinas, opgevoed om journalist te zijn heeft hij na de Surinaamse mediaorganisaties SNA, SRS en mediaman bij het ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij ervoor gekozen om voor studie werk en wetenschappelijk onderzoek in Azie te vertoeven. Hij heeft thans ook meer belangstelling voor het Afrikaanse continent. Foto : Beijing Normal university