Eens of oneens

Wie de taal verandert verandert de perceptie

Het woord “zwart” is al vele jaren misbruikt en onterecht geassocieerd met negativiteit: slecht, lelijk, kwaad en duister. Dit diepgewortelde narratief heeft zich zo verankerd in taal en cultuur dat zelfs mensen die zichzelf als zwart identificeren, het woord in negatieve contexten gebruiken.

Taal is echter geen statisch gegeven, het leeft en verandert. Door bewust om te gaan met onze woorden, kunnen we het narratief ombuigen en de negatieve lading van “zwart” vervangen door eerlijke, neutrale of zelfs positieve alternatieven.

Enkele alternatieven waarbij het negatieve gebruik van “zwart” wordt omgebogen naar een andere formulering zijn:

• Hij wil mij zwart maken -Hij probeert mijn reputatie te schaden.
• Hij werkt zwart -Hij werkt zonder registratie / zonder belastingafdracht/illegaal werken.
• Zwart rijden -Reizen zonder geldig vervoerbewijs.
• Zwart geld -Illegaal verdiend geld / niet-geregistreerd inkomen.
• Een zwarte bladzijde in de geschiedenis -Een pijnlijke / tragische periode in de geschiedenis.
• Zwart kijken-somber zijn -Pessimistisch zijn / kijken zonder te betalen
• Een zwart schaap - Een buitenbeentje / iemand die buiten de groep valt.
• Iets zwart op wit hebben- Iets officieel vastgelegd hebben. (Deze heeft geen negatieve lading, maar kan soms anders geformuleerd worden: iets schriftelijk bevestigd hebben.)
• Zwart van de mensen zien -Overvol zijn / een enorme drukte.
• Zwart rijden met een voertuig -Zonder vergunning rijden.
• Zwartgallig zijn -Zwaar op de hand zijn / heel somber denken.
• Een zwarte dag hebben -Een hele moeilijke / zware dag hebben.
• Zwart werken -werken zonder erkenning/illegaal werken.

Vroeger begreep ik nooit waarom sommige zwarte mensen zichzelf liever bruin noemden in plaats van zwart, terwijl ze beide zijn. Zwart betekent niet dat je letterlijk zwart van kleur bent, maar dat je behoort tot het zwarte/Afrikaanse ras, net zoals Chinezen tot het gele ras behoren en Europeanen tot het witte ras etc.

Nu is het moment om de taal te veranderen, want wie de taal verandert, verandert de perceptie.