10 oktober - Dag der Marrons
Door Roberto Refos
Op 10 oktober 1760 is het eerste vredesverdrag getekend tussen de Marrons en het Nederlandse koloniale gezag in Suriname.
Ruim 100 jaar voor de officiële afschaffing van de slavernij verkregen zij hiermee een vrijstaat binnen Suriname, waar zij als vrije mensen konden leven in hun leefgemeenschappen. Deze Marronleefgemeenschappen staan inmiddels bekend als het best bewaarde stukje Afrika buiten Afrika.
Op deze dag herdenken wij het verzet tegen slavernij en slavenhandel.
Vanaf het moment dat er marronage bestaat in Suriname, hebben de koloniale machthebbers geprobeerd de Marrons te verdelen omdat zij het bos goed kenden en moeilijk te bestrijden waren, moesten ze verzwakt worden en teneinde uitgeroeid worden.
In de loop van de achttiende eeuw ondernam de koloniale overheid diverse pogingen om met de Saramaccaners vrede te sluiten. Dit mislukte steeds omdat zij enkel het belang van de plantage-eigenaren voor ogen had.
Om vrede aan te bieden werden eerst meerdere dorpen van de Saramaccaners in brand gestoken. Met een ‘staak het vuren’ gingen de Saramaccaners in eerste instantie akkoord, maar zij kwamen er al gauw achter dat het ontwerpvredesverdrag in hun nadeel was.
Een doorbraak kwam in 1757 bij de grootste opstand van tot slaaf gemaakten, uit de Surinaamse geschiedenis.
Tot slaaf gemaakten kregen de opdracht om naar een andere plantage te gaan waar de werkomstandigheden zwaar en onmenselijk waren. Men kwam (bij een houtplantage aan de Tempati kreek) hiertegen in opstand. Na een bloedig gevecht van twaalf uur wisten velen te vluchten naar de Marrons onder leiding van Labi. Deze groep vestigde zich langs de Ndyukakreek achter de plantage Auka en vormden de groep Aukaners (Okanisi).
In de groep gevluchte Tempati Marrons was een in Jamaica geboren tot slaaf gemaakte die Engels kon lezen en schrijven, Boston Bend (Adyaka). Na de Tempati opstand werden verschillende plantages in de buurt overvallen. Verschillende militaire pogingen om deze plunderingen te stoppen, mislukten.
Tijdens een van deze overvallen lieten de Marrons een in het Engels geschreven briefje achter dat als basis zou dienen voor de eerste duurzame vrede tussen de Marrons en de koloniale overheid. In eerste instantie waren de autoriteiten bang dat de kolonie Suriname ten onder zou gaan door de aanvallen van de Marrons en het initiatief voor vrede kwam van de Marrons zelf.
Aukaners konden vanwege Boston Bend hun belangen beter verwoorden cq behartigen. Hij had samen met het opperhoofd Labi de leiding over de onderhandelingen.
Uit het feit dat het oorspronkelijke concept van 14 artikelen gereduceerd is naar 9 artikelen, blijkt dat Labi en Boston sterke onderhandelaars waren.
Op 10 oktober 1760 is het eerste vredesverdrag getekend tussen de Marrons en het Nederlandse koloniale gezag in Suriname. Marrons verkregen vrijheid onder leiding van Labi en Boston Bend (Adyaka)10 oktober is daarom een bijzondere dag, niet alleen voor de Matawai maar ook voor de Ndyuka, Saamaka, Aluku en de Kwintie. Op 10 oktober gedenkt men de strijd en de offers van de Marrons die in verzet gingen en gestreden hebben zodat hun nakomelingen in vrijheid kunnen leven.
Deze vrede met Aukaners vormde vervolgens de basis voor de vrede met de Saramaccaners (september 1762) en de Matawai (april 1769).
Onvertelde Verhalen
Doe mee aan de journalistieke schrijfwedstrijd van AFRO Magazine
Jeukt het soms in je vingers wanneer je iets weet waarvan je weet dat er een artikel over moet worden geschreven? Heb je een Onverteld Verhaal dat je zelf wil schrijven? Een beetje zelf de journalist uithangen? Omdat je weet dat je talent hebt en dat je het kan? Omdat die Untold Story gewoon verteld dient te worden? Dan hebben we bij AFRO Magazine de perfecte opportunity voor jou.
Wil je meedoen? Oké, dit zijn dan de spelregels.
Stuur een email naar info@afromagazine, met daarin een voorstel voor het artikel dat je wil schrijven. Het voorstel moet tenminste 150 woorden lang zijn. Het artikel dat je wil schrijven moet over de afro gemeenschap in Nederland gaan; het mag een nieuws artikel zijn, of gaan over business, een project dat in de afro-gemeenschap wordt uitgevoerd … maakt niet uit. En dat jijzelf affiniteit hebt met de Nederlandse afro-gemeenschap spreekt voor zich. Als je voorstel bij ons binnenkomt, gaan wij het beoordelen. Dan beland jij misschien in de Tweede Ronde; als je voorstel niet voldoet en je niet doorgaat, laten wij je dat weten. Beland je wel in de Tweede Ronde, dan krijg je van ons een email dat je aan de slag mag met het artikel. We geven je wat schrijftips en je mag ons daarna nog eenmaal emailen of bellen voor advies of hulp bij het schrijven. Wanneer je er klaar mee bent, lever je het artikel met (rechtenvrije) foto bij ons in. Wij gaan het dan redigeren en dat publiceren we op onze website. Je krijgt er dan €50 voor. Je mag zoveel artikelen aanbieden als je wil; hou er wel rekening mee dat de 50 euro alleen geldt voor artikelen die voorbij de Tweede Ronde komen, goed geschreven zijn, weer naar ons toe zijn gestuurd en gepubliceerd zijn op onze website.
Deze wedstrijd loopt tot februari 2022. Dan gaat de Derde Ronde in. Wij gaan dan onze lezers vragen om de winnaars te kiezen van de schrijfwedstrijd. Welk artikel vindt jij als lezer het beste? Iedere deelnemer wiens artikel gepubliceerd is, kan dan nogmaals een leuk bedrag winnen voor de eerste, tweede of derde prijs. Zie je: iedereen die meedoet wint.
Lijkt het je wat? Heb je een verhaal uit jouw gemeenschap waar meer mensen van af zouden moeten weten?Doe dan mee. Duizenden mensen zijn er wellicht in geïnteresseerd . En je kan winnen.
Deze journalistieke schrijfwedstrijd produceren we met ondersteuning van het VSB Fonds.
