Afiingi

Afiingi

Wat eet je op Marrondag?

Marrondag 2025
5 oktober 2025 - 14:46

Door Akanna Pansa

De Marron-keuken is een essentieel onderdeel van de Surinaamse cultuur en erfgoed.

Deze keuken is ontstaan uit tradities van afstammelingen van Afrikanen die tijdens de koloniale periode tot slaaf waren gemaakt, vluchtten uit plantages en zich vestigden in de binnenlanden van Suriname. Hun kookkunst is gevormd door Afrikaanse invloeden, gecombineerd met wat beschikbaar was in de jungle, rivieren en dorpen van Suriname.

Cassave, zoete patat, droge cocos, groene banaan, rijpe banaan, tayerblad, cassave brood, kwak
Cassave, zoete patat, droge cocos, groene banaan, rijpe banaan, tayerblad, cassave brood, kwak

De volgende ingrediënten zijn typisch voor de Marron-keuken:

  • Kwak – ookwel kwaka genoemd. Een geelig, droog en korrelvormig bijprodukt van cassave dat als vervanging van rijst gegeten wordt.
  • Cassavebrood - een traditioneel plat brood gemaakt van geraspte cassave.
  • Cassave (aardvrucht) - zowel bittere als zoete varianten worden gebruikt voor brood, soep of pap.
  • Tayerblad - bladgroenten die vaak gekookt worden als toespijs of in de soep of aardvruchten puree (prakjes) voor babies.
  • Podosiri – is het vrucht van de açai-palm. Het wordt meestal verwerkt tot pulp of sap voor consumptie. Podosiri heeft een aardse, lichtzoete, bitter-frisse smaak en wordt traditioneel gegeten als koude pap of met (warme) rijst, kwak, cassave brood of als ingrediënt in moderne recepten.
  • Oker (okra): gebruikt in soepen en stoofschotels
  • Groene en rijpe banaan: gekookt, gebakken, gedroogd (Kokori pap)
  • Rijst: vaak zelf verbouwd, vooral bij de Saamaka en Aukaanse stammen.
  • Riviervis en rivierkreeftjes: uit rivieren en kreken gevangen.
  • Boskip en jachtvlees (zoals Pakira, konijn, hert of pingo): in soepen en gestoofd met rijst en groenten.
  • Pepers (bijv. adjuma of madame jeanette) voor pittigheid in gerechten. Er wordt ook fongfong pepre gemaakt van gedroogd en gestampt (of gemalen) peper.
  • Palmolie (Maripa en Cocos): essentieel in veel gerechten.
  • Palepoe (vrucht van de Perzik-palm): de vrucht wordt gekookt met wat zout en smaakt naar aardvruchten.
  • Een variatie aan aardvruchten, zoals  Napi, zoete patat en tayer soorten.
Podisiri met kwaka
Podisiri met kwaka

Traditionele Marron-Gerechten

Muunga
Muunga

Enkele traditionele Marron-gerechten zijn: Pinda alesi (pinda rijst), Fisi baafu (vissoep), Afiingi of Apiti (traditioneel cassave soep), Muunga (cake van pinda, cocos en rijst)

Op Marrondag kan je een Muunga klaarmaken, een cake gemaakt van pinda, geraspte cocos en gestampte rijst (of rijstmeel). De Muunga cake wordt meestal bij speciale gelegenheden (feesten, huwelijken) en rouw visite gegeten.

Hier heb je het recept: 

    Ingrediënten:

    • 1 kg. fijn gestampte pinda (gebakken of geroosterd en ontvliest)
    • +/- 800 gr. geraspte cocos
    • 1 kg. geweekt en gestampt rijst
    • 3-5 el. zonnebloem of cocos olie
    • ½ el. bakpoeder
    • wat melk en/of water voor als de deeg te droog is
    • 800 gr. suiker
    • 5-8 muunga uwii (palulu bladeren) gewassen en lichtjes geblancheerd
    • 2-3 el. margarine (optioneel)

    Meng alle ingredienten in een kom of schaal, vouw een stuk of heel “muunga uwii” (palulublad) tot een driehoekje of puntzakje. Schep wat deeg in en vouw het zo netjes mogelijk dicht en bind het af met touw als een pakketje. Leg de pakketjes met deeg in een pot met water en breng het aan de kook. Laat het vervolgens een uur tot 2 gaar koken. Schep deze cake pakketjes uit het water en laat ze uitlekken en afkoelen. Na afkoeling zijn ze klaar om van te smullen.

    Fisi baafu
    Fisi baafu

    Culturele betekenis van eten bij de Marrons

    Voor de Marrons gaat eten veel verder dan voedselinname. Het is een essentieel onderdeel van identiteit, verbondenheid, traditie en het delen van waarden binnen het Marron-cultuur. Maaltijden worden vaak gedeeld in familie verbanden, tijdens rituelen of feesten. Bepaalde gerechten worden bereid voor voorouderrituelen of traditionele bijeenkomsten zoals “Dede oso” (rouwrituelen) en afsluiting van rouwperiode.

    De Marron-keuken is een rijke en levende traditie die niet alleen de geschiedenis van overleving en creativiteit weerspiegelt, maar ook de diepe band tussen mensen, natuur en cultuur. In een tijd waarin veel traditionele kennis dreigt te verdwijnen, is het belangrijk om deze culinaire erfgoedvorm te blijven koesteren, documenteren en delen.

    Dit artikel wordt u gebracht door het Herdenkingscomité Slavernijverleden in verband met Marrondag 2025

    HCS

    Het Herdenkingscomité Slavernijverleden organiseert sinds 2025 de Nationale Herdenking Slavernijverleden en viering van de afschaffing van de slavernij op 1 juli in het Oosterpark in Amsterdam, en ondersteunt lokale herdenkingen en vieringen in het hele Koninkrijk: van Aruba tot Amsterdam en van Bonaire tot Groningen.

    Het Herdenkingscomité Slavernijverleden zet zich in voor een waardige en inclusieve herdenkingscultuur, waarin ruimte is voor de diversiteit aan stemmen en verhalen. Vanuit dialoog, educatie en verbinding dragen we bij aan bewustwording en erkenning en werken we samen aan een toekomst waarin gelijkwaardigheid en vrijheid centraal staan.