‘Hail the dark lioness’ door Zanele Muholi: een persoonlijke verkenning van de black queer-ervaring

In meer dan 30 zelfportretten gebruikt de gevierde visuele activist Zanele Muholi (Zuid-Afrikaans, 1972) hun lichaam als canvas om de diep persoonlijke politiek van ras en representatie in het visuele archief te confronteren.

In ‘Somnyama Ngonyama’, wat zich vertaalt van isiZulu naar 'Hail The Dark Lioness', maakt Muholi op speelse wijze gebruik van de conventies van de klassieke schilderkunst, modefotografie en de bekende stijlfiguren van etnografische beelden om de hedendaagse identiteitspolitiek te herformuleren. Elk zwart-wit zelfportret stelt kritische vragen over sociale (on)rechtvaardigheid, mensenrechten en omstreden representaties van het zwarte lichaam.

Met radicale en sociaal geëngageerde zelfportretten gefotografeerd in steden door heel Europa, Noord-Amerika, Azië en Afrika, transformeert Muholi gevonden voorwerpen en alledaags materialen in dramatische en historisch geladen rekwisieten, waarbij het politieke met het persoonlijke samensmelt en het esthetische met de geschiedenis. Vaak zijn de werken een commentaar op specifieke gebeurtenissen uit het verleden van Zuid-Afrika, maar gaan ook over dringende mondiale zorgen die relevant zijn voor onze huidige tijd: schuursponsjes en latexhandschoenen behandelen thema's van huiselijke dienstbaarheid terwijl ze verwijzen naar seksuele politiek, cultureel geweld en de vaak verstikkende prisma's van genderidentiteiten. Rubberen banden, kabelbinders of elektrische snoeren roepen vormen van sociale wreedheid en uitbuiting op; vellen plastic en polyethyleen vestigen de aandacht op milieukwesties en wereldwijd afval, terwijl accessoires zoals kaurischelpen en vliegenmeppers met kralen de westerse fascinatie voor clichématige, exotische voorstellingen van Afrikaanse culturen benadrukken.

In deze serie vormt Muholi's huid het startpunt van diepgaande visuele ondervragingen over zaken als schoonheid, trots, verlangen, zelfzorg en de vele onderling verbonden fobieën en ismen waar dagelijks mee wordt omgegaan, zoals homofobie, transfobie, xenofobie, racisme en seksisme.

Over de kunstenaar
Zanele Muholi identificeert zichzelf als een visuele activist en hun ontwikkeling als fotograaf is nauw verweven met de belangenbehartiging van de LGBTQIA+ - gemeenschap in Zuid-Afrika en daarbuiten. Muholi heeft een aantal fotoseries gemaakt waarin de kloof tussen de gelijkheid die in Zuid Afrika wordt bevorderd door de grondwet van 1996 en de aanhoudende intolerantie en gewelddadige acties tegen individuen binnen de LGBTQ-gemeenschap, wordt onderzocht. Als ensemble tonen de beelden van Muholi de diepgang en diversiteit van deze groep in Zuid-Afrika en in verschillende landen die de kunstenaar heeft bezocht.
Solotentoonstellingen van Muholi: Brooklyn Museum, New York (2015); Kulturhistorek-museum, Oslo (2016); Handtekening ABP, Londen (2017); Stedelijk Museum Amsterdam (2017); Museo de Arte Moderno de Buenos Aires (2018) en Tate Modern (2021).

Over Uitstalling Art Gallery
Uitstalling Art Gallery toont een bijzondere combinatie van schilderijen, tekeningen en beeldhouwwerken van internationaal gevestigde en opkomende kunstenaars die de gewone grenzen van kunst overschrijden. De locaties van Uitstalling zijn in het oosten van België en waar hedendaagse kunst ervaren kan worden in combinatie met een intrigerende omgeving. 

Somnyama Ngonyama

Datum: 29 oktober 2022 – 29 januari 2023
Locatie: Kube Gallery: Marcel Habetslaan 26, 3600 Genk (BE)
Openingstijden: Di – zon, 13u – 17u
Website: https://www.uitstalling.com/