Afbeelding
Gerald Vreden. Foto Coco Olakunle
Gerald Vreden: verhalenverteller uit noodzaak
5 maart 2025 - 13:56
Voor Gerald Vreden is schrijven geen keuze, maar een noodzaak. Zijn leven, en dat van zijn broer en zus, is doordrenkt met onverklaarbare gebeurtenissen, bijzondere ervaringen die niet verloren mogen gaan.
Zijn zus, Wanda Vreden, was degene die de verhalen aanvankelijk opschreef. Ze doceerde aan de universiteit en had een scherp oog voor structuren en betekenissen in de Afro-Caribische mythologie. Maar acht jaar geleden overleed ze, op 36-jarige leeftijd. Sindsdien heeft Gerald haar taak op zich genomen: verhalen vertellen, de Afrikaanse traditie voortzetten.
Gerald is één van de gastdocenten die meewerkt aan de schrijfwedstrijd “Wanneer Griots Tori Vertellen”, van Stichting Bigi Bon en Afro Magazine.
— Afro Magazine (@_Afromag) March 3, 2025
Geralds werk is diep geworteld in de orale traditie, waarin mythes en legendes van generatie op generatie worden doorgegeven. Maar hij doet meer dan alleen vastleggen—hij verbindt deze verhalen met andere grote mythologieën, ouder dan die van de Soemeriërs, Grieken of Egyptenaren. ‘Overal waar de Afrikaanse diaspora is bestaan deze verhalen’, zegt hij. ‘Het is tijd dat we ze weer met elkaar in verbinding brengen, want onze geschiedenis begon niet met slavernij. Ze gaat veel verder dan dat.’
Een groeiende beweging
De behoefte aan Afrocentrische storytelling groeit wereldwijd. In New York, Brazilië en Colombia – plekken waar Afrikaanse culturen lange tijd zijn onderdrukt – is er een hernieuwde interesse in deze verhalen. Mensen willen hun roots terugvinden, een geschiedenis die meer omvat dan kolonialisme en onderdrukking. De Black Lives Matter-beweging heeft dat bewustzijn versterkt. ‘Het gaat niet alleen om protesteren’, zegt Gerald. ‘Het gaat om opnieuw definiëren wie we zijn, en onze eigen verhalen vertellen.’
Zijn serie His Story of the World: The First Creator speelt hierin een sleutelrol. In 2023 verscheen het eerste deel, dat het mythologische fundament legde. Deel twee is bijna af en verschijnt eind dit jaar of begin volgend jaar. ‘Het eerste boek is goed en het tweede boek wordt nog beter, zegt hij, met de nuchtere vaststelling van een schrijver die weet dat vakmanschap met de jaren groeit.’ "Ik schrijf elke dag een paar uur. Storytelling moet in je systeem gaan zitten. Je moet discipline opbouwen, vlieguren maken.’
Van mythologie naar film en graphic novels
Veel lezers zien in zijn verhalen een perfecte basis voor een filmscript. Gerald begrijpt waarom: de ‘Hero’s Journey’-structuur van Joseph Campbell werkt geweldig in Hollywood. Dat is wat kaskrakers succesvol maakt. Beginnende schrijvers kunnen veel leren door die structuur na te volgen, voordat ze proberen er vanaf te wijken.’
Hij ziet overeenkomsten met literatuur, legt hij uit. ‘In een roman heb je maar één hoofdstuk om iemand te grijpen. Net als in muziek – je hebt technieken nodig om ervoor te zorgen dat iemand blijft luisteren of lezen.’
Naast romans werkt Gerald nu aan een graphic novel. ‘Daarbij moet ik in beelden denken’, zegt hij. ‘Het is een heel andere manier van schrijven, maar het helpt me ook als prozaschrijver. Hoe minder je opschrijft, hoe sterker de boodschap soms wordt.’
Boodschap
Zijn boodschap is duidelijk: ‘Jouw verhaal telt. Er is behoefte aan nieuwe perspectieven. We groeiden in Nederland allemaal op met Dick Trom, Pietje Bell en Sjakie en de Chocoladefabriek. Het enige Afrikaanse verhaal dat we hadden was Anansi de Spin. Die verhalen kun je vergelijken met de sprookjes van de Gebroeders Grimm. Maar er zijn natuurlijk veel meer verhalen die we kunnen vertellen, die we moeten vertellen. We moeten ruimte maken voor onze verhalen – want als wij ze niet vertellen, wie dan wel?’
De schrijfwedstrijd “Wanneer Griots Tori Vertellen” wordt uitgevoerd met steun van het Nederlands Letterenfonds, voor jongeren uit de AfroNederlandse gemeenschap die het schrijversvak willen ontdekken. Stichting Bigi Bon nodigt jongeren uit om deel te nemen aan de schrijfwedstrijd ter ere van de Afrikaanse cultuur en de griottraditie.
Voor de lessen zijn als gasttrainers jonge en oudere schrijvers uit de Afrogemeenschap bereid gevonden het opkomend talent te helpen trainen: Schiavone, Gerald en Steven Vreden, Cheriva Raisa Volney, Etchica Voorn, Augusto de Campos-Neto, Mo Hersi, Jeffrey Spalburg en Marvin Hokstam. De komende tijd worden zij allemaal hier gepresenteerd.
Lees hier meer en schrijf je in.