Gebaar voor 'tot slaaf gemaakt' geïntroduceerd in Youtube video

Samen met Stichting IN Gebaren en het Nederlands Gebarencentrum lanceert het Tropenmuseum de video Inclusief gebaren: Gebaren doen ertoe. Deze video is te zien in de expositie Things that Matter en op Youtube. En past in de lijn van de eerdere publicatie Words Matter waarin het Nationaal Museum van Wereldculturen (NMVW) suggesties doet voor inclusiever taalgebruik. Gebaren doen ertoe introduceert een nieuw gebaar; namelijk voor het woord ‘tot slaaf gemaakt’.

Als onderdeel van het NMVW gebruikt het Tropenmuseum niet langer het woord ‘slaaf’ in teksten, maar ‘tot slaaf gemaakte mensen’. Het idee voor dit woord ook een gebaar te maken, is ontstaan in gesprek met een dove museumdocente tijdens een training. Het gebaar voor ‘slaaf’ is namelijk dat van een band om de nek met daaraan geschakeld een ketting. Een pijnlijk beeld. De museumdocente heeft daarop in overleg met het Tropenmuseum en het Nederlandse Gebarencentrum het gangbare gebaar ‘slaaf’ aangepast naar een gebaar ‘tot slaafgemaakt’. Dit gebaar is nog niet gangbaar, maar wordt nu wel specifiek toegepast in het museum en is te zien op YouTube.

Geketende handen
Het gebaar ‘tot slaaf gemaakt’ is dat van geketende handen. Hieruit spreekt dat er iemand anders nodig was om een persoon tot slaaf te maken. Dat sluit ook aan bij de het alternatief in de gesproken en geschreven taal: tot slaaf gemaakt. Wayne Modest, inhoudelijk directeur Nationaal Museum van Wereldculturen:

Met de eerdere publicatie Woorden doen ertoe proberen we mensen beter geïnformeerde keuzes te laten maken over de woorden die zij gebruiken in de Nederlandse taal. Het boek geeft handvatten om beter te begrijpen waarom een woord dat voor de één geen lading heeft, bij een ander juist gevoelig ligt.”

Modest vervolgt: “In die lijn past het bij ons museumbeleid om ook een video te maken over de ontwikkeling van gebarentaal, in samenwerking met Stichting IN Gebaren en het Nederlands Gebarencentrum. Om zo bij zowel doven als horenden bewustzijn te creëren."

Taal in ontwikkeling
Richard Cokart, senior onderzoeker bij het Gebarencentrum vult aan: ”Hiermee laten we zien hoe levend Nederlandse Gebarentaal (NGT) is. Het gebruik van Nederlandse Gebarentaal is binnen het dovenonderwijs 100 jaar lang verboden geweest. Er bestaan daarom veel gaten in de woordenschat  van NGT. Er is dan ook een behoefte aan nieuwe gebaren bijvoorbeeld voor schoolvakken en werksituaties. Het Gebarenatelier ontwikkelt die gebaren op basis van de behoeften uit de gemeenschap.”

Inclusief gebaren
Roos Wattel van Stichting IN Gebaren is blij met de samenwerking: “Deze video is belangrijk omdat het bijdraagt aan meer bewustwording over hoe verschillende groepen mensen bepaalde woorden of gebaren kunnen ervaren.” Zij vervolgt: “Ook minderheidsgroepen binnen de dove minderheidsgroep kunnen gekwetst worden door bepaalde gebaren. Door hier inzichten over te delen kunnen we samen groeien naar een meer inclusief gebarentaalgebruik.”