Frank Zichem: met mijn rug naar de politiek

Door Joan de Windt

Documentaire- en dramaregisseur Frank Zichem (74), heeft geen spat van zijn felheid ingeleverd. Hij won tijdens zijn carrière meerdere prijzen, waarvan de laatste de Black Achievement Lifetime Award 2019, voor zijn hele oeuvre. En met recht. Frank heeft zo’n 150 producties op zijn naam staan, waaronder zo’n 60 over Suriname.

Hij bereidt zich nu voor om te gaan filmen op Bonaire en ook weer in Suriname. Maar er is weinig interesse bij de omroepen voor Suriname en de Antillen, dus wordt het ook lastiger om geld bij elkaar te krijgen. Voor Bonaire is het wel gelukt.

Frank: “Ik ga er binnenkort naar toe. Tijdens mijn research ontdekte ik met hoeveel kracht en creativiteit de lokale bevolking initiatieven ontplooit om uit de armoede te komen. In mijn documentaire wil ik deze Bonairianen een stem geven en met name de jongeren die de toekomst zijn.”

‘Voor mijn documentaire ‘Suriname, hoe nu verder?’ zijn we bezig met fondsenwerving. Voor de research ben ik al naar Suriname geweest. In de film wil ik onderzoeken hoe het land er sociaaleconomisch voor staat. En wat de perspectieven zijn voor de toekomst. Ik wil onder andere laten zien dat bijna vier eeuwen slavernij haar sporen heeft achtergelaten en zeker bij de leiding van het land die je de geesteskinderen kan noemen van deze koloniale tijd, daar de uitbuiting nog steeds doorgaat.

We hebben van de kolonialen geen ander voorbeeld gezien dan die van uitbuiting. Er was weliswaar geen werkeloosheid, maar ook geen salaris. Suriname was een wingewest, net als Oost-Groningen, uitbuiten, geld is god, geld gaat vóór mensen.

In mijn eerste film, Gebri Doro -ik zat nog op de filmacadamie- was dit ook al een thema. De film was weliswaar geen technisch hoogstandje maar de intentie was overduidelijk en scherp: fel tegen uitbuiting, recht en ontwikkeling voor iedereen. Eén van de coupplegers uit 1980 zei later tegen mij: “Weet je dat we Gebri Doro de hele dag draaiden in dat kamp?” 

Begrijpelijk. Het was namelijk voor het eerst dat er een film over Suriname verscheen die de andere kant van de medaille liet zien: de uitbuiting, de corruptie, het kolonialisme en z’n geesteskinderen, de leiders van toen en die van nu. Daarvóór zag je in films alleen maar gelukkige en lachende mensen tijdens bijvoorbeeld een bezoek van de koningin. Suriname als paradijs met haar mooie natuur. Hoe het met de mensen verging, dat zagen we niet.

Frank: “Ik film graag met mijn rug naar de politiek. Als je naar een voetbalwedstrijd kijkt en de bezoekers filmt, zie je veel beter wat de spelers doen.”