Expositie CAPE x UTRECHT: verborgen geschiedenissen van slavernij en haar erfenis

De tentoonstelling CAPE X UTRECHT duikt in de relatie tussen de Kaapkolonie en Utrecht. Toen de Nederlandse regering en de koning recent hun excuses aanboden voor de Nederlandse betrokkenheid bij de slavernij, werd Zuid-Afrika niet genoemd.

Wie herinnert zich de geschiedenis van slavernij in de Indische Oceaan nog? Hoe beïnvloedt deze geschiedenis mensen in het huidige Zuid-Afrika? En waarom is deze geschiedenis in Nederland grotendeels vergeten?

Duizenden jaren lang leefden er |xam, Khoekhoe en vele andere volkeren in Zuidelijk Afrika. Vanaf 1652 vestigde de Verenigde Oost-Indische Compagnie een koloniale nederzetting in de Kaap, die vanaf 1658 volledig afhankelijk was van een inhumaan slavernijsysteem, dat ook Utrecht met de Kaap verbond. Deze geschiedenis legde de basis voor het wrede systeem van apartheid, wat een Nederlands woord is.

De tentoonstelling combineert uniek archiefmateriaal met kunstwerken van Jasper Albinus, Diana Ferrus, Neo Muyanga, Shishani Vranckx, Judith Westerveld, alumna HKU Photography Farren van Wyk, en Carine Zaayman. De expositie staat in het verlengde van de expositie "Geen Heling, Zonder Herstel" die tot 28 oktober bij The Black Archives in Amsterdam te bezoeken is in het kader van het herdenkingsjaar slavernijverleden.

"Koning Willem-Alexander bezoekt van 18 t/m 20 oktober Zuid-Afrika voor een staatsbezoek. Op 1 juli 2023 maakte de koning namens het Koningshuis excuses en sprak hij over verzoening en herstel. De VOC verhandelde in naam van de Nederlandse Staten-Generaal meer dan 30.000 tot slaaf gemaakten in Zuid-Afrika. De gevolgen hiervan zijn in Zuid-Afrika zeer ernstig: apartheid, racisme en economische ongelijkheid hebben levens verwoest en zorgen tot op de dag van vandaag tot erbarmelijke leefomstandigheden. We roepen de koning op om ook in Zuid-Afrika excuses te maken." - Mitchell Esajas

"Het begint met de erkenning dat deze koloniale relatie bestaat en dat die relatie grote impact heeft gehad op de natievorming van Zuid-Afrika. Deze expositie laat in een paar fragmenten zien dat zelfs een stad als Utrecht daaraan heeft bijgedragen." - Nancy Jouwe