40 jaar na moord op Kerwin Duinmeijer, mini-expo over Mama Baranka bij Amsterdam Museum

Bij het Amsterdam Museum aan de Amstel opent op 23 juni een mini-expositie waarin een kleine versie van het beeld Mama Baranka getoond wordt. Met foto’s, documenten en een korte documentaire wordt de impact van de moord op de vijftienjarige Antilliaanse Kerwin Lucas Duinmeijer en de ontstaansgeschiedenis van het eerste antiracisme beeld in de openbare ruimte van Amsterdam, getoond aan het publiek.

Afbeelding

Het is deze zomer, op 20 augustus, 40 jaar geleden dat  Duinmeijer werd vermoord. Zijn doodschokte Amsterdam en Nederland en leidde tot felle reacties, maar ook tot samenwerking tussen organisaties van migranten om de strijd tegen racisme aan te gaan. De begrafenis van Kerwin was een afscheid, maar ook een stil protest. Een week na de moord gingen mensen de straat op in een massale demonstratie. De Antilliaanse gemeenschap in Amsterdam en andere organisaties van migranten verenigden zich in de strijd tegen racisme.

Vanuit de Fundashon Antiano Amsterdam het initiatief om een beeld te maken dat in de openbare ruimte aandacht zou vragen voor zijn dood én voor de strijd tegen racisme. De in Curaçao geboren beeldhouwer Nelson Carrilho (1953), die vier jaar eerder was afgestudeerd aan de kunstacademie in Utrecht, werd door de Fundashon benaderd om het beeld te maken. De rechter oordeelde ondertussen dat racisme geen wezenlijk motief was geweest voor de moord en uiteindelijk kreeg Carrilho pas begin juni 1984 van de gemeente definitieve opdracht voor het beeld dat al weken later in augustus onthuld moest worden.

Nelson Carrilho maakte naar aanleiding van de tragische gebeurtenis het beeld Mama Baranka, dat sinds augustus 1984 staat in het Vondelpark. Om de gebeurtenis van 40 jaar geleden die een grote indruk heeft achtergelaten een plek te geven in de collectie kocht het Amsterdam Museum een kleine versie van het beeld aan. 

Carrilho koos voor het bronzen beeld van een sterke zwarte vrouw, Mama Baranka, Moeder Rots. Het beeld verwijst naar de aarde op het eiland waar hij zelf en Kerwin vandaan kwamen, naar Afrikaanse spiritualiteit en naar de kracht van vrouwen. Carrilho’s moeder en Hillie Holband, een Surinaamse zangeres uit de Bijlmer, stonden model voor het beeld. Mama Baranka is inmiddels een iconisch beeld in het Amsterdamse Vondelpark. Jaarlijks wordt hier de moord op Kerwin herdacht, maar het beeld is ook middelpunt van andere herdenkingen.

De afgelopen maanden heeft de kunstenaar op verzoek van het Amsterdam Museum gewerkt aan een kleinere versie van Mama Baranka die aangekocht is door museum. Het museum wil hiermee de impact van de moord op Kerwin en de ontstaansgeschiedenis van het eerste antiracistische beeld in de openbare ruimte van de stad een plek geven in de collectie van de stad Amsterdam.

In de mini-expositie Mama Baranka, door Nelson Carrilho, zal de recent aangekochte kleine versie van het beeld gemaakt door Carrilho te zien zijn. Er wordt in de tentoonstelling een historische context geschetst waarin het beeld is ontstaan, bestaande uit onder andere foto’s en krantenartikelen.Naast het beeld, foto’s en documenten is er in de mini-expo Mama Baranka, door Nelson Carrilho ook korte documentaire te zien.

Afbeelding

Robin van Erven Dorens, regisseur van de documentaire ‘Nelson Carrilho – Ik ben een zwarte beeldhouwer’ maakte speciaal voor de expositie in het Amsterdam Museum een korte documentaire van 10-15 minuten. Samen met conservator van het Amsterdam Museum Annemarie de Wildt ging hij langs bij onder andere Marva Marten van de Fundashon Antiano Amsterdam en toenmalig CPN-gemeenteraadslid Tara Oedayrai Singh Varma. Zij vertellen in de documentaire over hun eigen ervaringen met racisme en de impact van dood van Kerwin.

Op het dak in het hart van de collectie presentatie Panorama Amsterdam in het Amsterdam Museum aan de Amstel is Studio Panorama. Op deze plek zijn steeds nieuwe kleine tijdelijke presentaties te zien van kunstenaars, artiesten of collectieven. De presentaties gaan de dialoog aan met de collectiepresentatie Panorama Amsterdam en geven een nieuw, hedendaags perspectief op de objecten aan de wanden.

Studio L A ontwierp een open ruimte met abstracte objecten en vormen, die makers kunnen gebruiken om hun werk te tonen en zich deze ruimte op hun eigen manier toe te eigenen. Studio Panorama is te bezoeken met een regulier entreebewijs.

De mini-tentoonstelling ‘Mama Baranka, door Nelson Carrilho’ is te zien van 23 juni tot en met 2 september 2023 in Studio Panorama in het Amsterdam Museum aan de Amstel. De tentoonstelling is mede mogelijk gemaakt door Galerie What art can do. Het Amsterdam Museum wordt structureel ondersteund door de VriendenLoterij en de Gemeente Amsterdam. Op 20 augustus 2023 zal een uitgebreid publieksprogramma worden georganiseerd.