Wij zijn allen Tomy

Zowel het racismedebat op npo1 als het alternatief, de stream van het Black Renaissance Collective teruggezien.

Bij de npo waande ik me veertig jaar terug in de tijd, precies dezelfde typetjes met dezelfde uitspraken als in 1980. Het geheel was zo enorm voorspelbaar alsof ze gecast en gescript waren; de man die al 44 jaar gelukkig is met zijn zwarte vrouw, de zwarte vrouw die nog nooit is gediscrimineerd en daar duidelijk erg trots op is, de witte vrouw die vindt dat zij gediscrimineerd wordt, de mensen die vinden dat het niet alleen over migranten met een zwarte huidskleur mag gaan.

Alleen de Braboneger was voor mij nieuws, ik wist niet dat hij eindelijk het licht had gezien en geen braboneger meer wil zijn. Maar niemand kreeg de tijd om meer dan een snel statement eruit te persen. Jort Kelder deed echt zijn best  en dit debat verdiende ook helemaal  geen betere presentator.

De stream van Black Renaissance Collective was hierna een verademing. Sprekers die daadwerkelijk wat te melden hadden. Uitspraken die verdiepten, kennis toevoegden, en mensen die mochten uitspreken. Er werd gewerkt met een talkingstick waardoor niemand door elkaar heen tetterde. Alleen dat gezwaai met die handjes, ter teken van instemming, blijft een beetje onwennig.

En hier kon ik zien hoe de tijd wel degelijk voortschrijdt en er ontwikkeling plaatsvindt in ieder geval bij ons, zwarte mensen. Psychiater Glenn Helberg had het weer eens over de woede die zwarte mensen nooit en te nimmer mogen tonen van witten, omdat a) er niets is waar witten zo bang voor zijn als boze zwarten en b) omdat je dan meteen afgeserveerd wordt als emotioneel, dus geen gesprekspartner om serieus te nemen.

Maar Ebissé Rouw, een jonge vrouw, merkte op dat zij wel degelijk boos is, zich dat recht op booszijn  toe-eigend en dat het haar worst zal wezen wat witten daarvan vinden. Vanuit boosheid startte zij samen met vriendinnen de mooie podcast ‘Dipsaus’. Boosheid als motor voor geweldige creaties. Maar ook duidelijk een generatie die zich minder aantrekt van hoe zij overkomen op een wit publiek, en wat een enorme winst is dat…

Sylvana Simons en dr. Charl Landvreugd kregen samen scherp dat de definitie van discriminatie op gewoon wikipedia veel verder gaat, dan die van racisme. Racisme wordt afgedaan als een gedachtengoed, en niet een keiharde foute praktijk. Discriminatie is dat wel. Volgens mij kom je voor de rechter verder als je zegt dat je gediscrimineerd bent dan wanneer je zegt dat je racistisch bent bejegend.

Aan het woord kwam ook de man wiens geadopteerde broer, Tomy Holten uit Haiti in maart dit jaar in verwarde toestand naar de Jumbo ging. Daar werd hij in de kraag gegrepen door omstanders, een jumbomedewerker en een politieagent en door zeker tien minuten op de grond gedrukt, met een politieschoen op zijn hoofd. Zestig minuten later stierf hij in een cel. Zijn broer weet zeker dat een witte verwarde man apart in een hoek zou zijn gezet en met een kop koffie de komst van de ziekenwagen had mogen afwachten. Zwart zijn betekent voor mij dat je weet dat hij gelijk heeft, wit zijn houdt in dat je dat betwijfelt.

Even was ik bang dat men niet terug zou komen op dit verhaal, dat het gesprek gewoon verder zou gaan. Maar gelukkig was dit niet zo. Een van de volgende sprekers stond hier nadrukkelijk bij stil. Tenslotte werd er zelfs 1 minuut stilte voor Tomy uit Haiti gehouden en werd er licht naar hem gezonden en een gebed voor hem uitgesproken. Dat was goed, niet alleen voor Tomy, maar voor ons allemaal want heel duidelijk voelde ik: Je suis Tomy, wij zijn allemaal Tomy.

Zolang wit blijft twijfelen aan onze verhalen van pijn en onrecht en ze huilie huilie noemt en vindt dat ze zwarte piet toch maar weer gaan steunen omdat zwart onuitstaanbaar bezig is (dit zie ik steeds vaker als opmerking op fora) heeft het geen enkele zin om te praten. In plaats van dat verplichte oppervlakkige racismedebat kunnen witte mensen beter kijken naar zo’n stream als die van Black Renaissance. Alleen maar kijken, in stilte, en het op zich in laten werken.

En er komt een dag dat elke witte zal beseffen ook Tomy te zijn. En Dan Is Het Goed!

Overigens ben ik van mening dat we zo snel mogelijk zwarte banken en supermarkten moeten opzetten.