Roberto Kwami | Leiden | 14 juni 2020
Op 14 juni stond Roberto Kwami (student) op het podium in Leiden tijdens de Black Lives Matter demonstratie. Roberto gaf het publiek een kleine les wereldgeschiedenis; wat mij betreft een les long overdue.
Roberto,
Thank you. Knowledge is power, en cruciaal voor verandering.
Ik zou mijn toespraak willen beginnen met een kort lied om mijn Afrikaanse voorouders te eren.
Zonder die voorouders zou ik hier vandaag namelijk niet staan in deze hoedanigheid.
Het feit dat zij de slavernij overleefd hebben en generatie op generatie gestreden hebben voor een beter leven
Geeft mij kracht wanneer ik soms door tranen en verdriet overmand wordt.
Dit lied is voor mijn voorouders:
Ìyá ni wúrà iyebíye
Tí a kò lè fowó rà
Ó lóyún mi fóṣù mẹ́sǎn
Ó pọ̀n mí fọ́dún mẹ́ta
Ìyá ni wúrà iyebíye
Tí a kò lè fowó rà
Dit is een lied van de Yoruba uit West-Africa
van wie de cultuur zich met de Transatlantische slavernij verspreid heeft over de hele wereld
De tekst betekent:
Moeders zijn als goud zo waardevol
Dat het met geen geld gekocht kan worden
Negen maanden droeg ze mij in haar buik
Drie jaar droeg ze mij op haar rug
Moeders zijn als goud zo waardevol
Dat het met geen geld gekocht kan worden
Normaal is dit een vrolijk lied dat gezongen wordt om moeders te eren
Maar ik zing het hier vandaag als klaagzang, omdat de wereld pijn heeft
Ik zing dit lied voor Mama Afrika
De moeder die de menselijke beschaving gebaard heeft
De moeder die niet negen maanden of drie jaar maar al ruim 400 jaar
Gebukt gaat onder Westers kolonialisme en het wereldwijde systeem van Witte suprematie
De moeder van wie de kinderen eeuwenlang afgepakt zijn
Vastgeketend en in kerkers op elkaar gelegd
Vastgeketend en op boten verscheept
Vastgeketend en op velden aan het werk gezet
Verhandeld als spullen
Mama Afrika ìyáà mi ìyáa gbogboo wa
Een moeder met zoveel rijkdom en vruchtbaarheid dat hele continenten uit de grond zijn gestampt en tot op de dag van vandaag worden onderhouden door haar zweet door haar tranen door haar bloed
Mama Afrika de moeder die al ruim 400 jaar bloedt
Mama Afrika die huilt om weer een verloren zoon, George Floyd
Ik zing dit lied voor nog een moeder, Larcenia Floyd
Larcenia Floyd wiens overgrootvader Hillary Thomas Stewart nog als slaafgemaakte door het leven ging
Larcenia Floyd overleed twee jaar geleden en toch schreeuwde haar zoon George Floyd het uit: ‘Mama, mama’ opdat zij hem te hulp zou komen terwijl hem het leven werd ontnomen
Een dood die ertoe heeft geleid dat over de hele wereld mensen zijn opgestaan om zich uit te spreken tegen het onrecht dat de mensheid aangedaan wordt, al eeuwen lang, elke keer weer, als een Zwart persoon moet lijden onder racisme.
Ik zing dit lied ook voor mijn moeder
Ik ben namelijk de trotse zoon van een ongelofelijk sterke en mooie Zwarte vrouw
Een zwarte vrouw die Nederland ontzettend dankbaar is
Dankbaar dat toen zij dertig jaar geleden aankwam in Nederland een kans kreeg om hier een leven op te bouwen
Dankbaar tot op de dag van vandaag voor wat Nederland haar geboden heeft
Tegelijkertijd is zij een Zwarte vrouw die teleurgesteld is door datzelfde Nederland
Gekwetst toen zij bij de tandarts begroet werd met de zin: ‘He, daar is onze Zwarte Piet!’
Boos toen zij laatst over straat fietste en door een aantal jongeren nageroepen werd met ’Negerin, ga naar je eigen land’
Verdrietig toen zij een aantal jaar terug op een middag huilend thuiskwam en me vertelde dat ze bij de kassa had gestaan in de supermarkt en een oude Witte dame die voordrong haar boodschappen voor die van mijn moeder had gelegd en toen mijn moeder daar wat van zei, had gereageerd met de woorden: ‘Vieze negerin, zwarte heks, ga terug naar je eigen land’
Racisme kwetst, racisme is vermoeiend, racisme doet pijn.
Racisme bestaat en beïnvloedt dagelijks de levens van mensen over de hele wereld
De beelden van de moord op George Floyd zijn een overduidelijke reminder voor de hele wereld hoe vernietigend racisme kan zijn. Geïnstitutionaliseerd racisme en buitensporig politiegeweld tegen Zwarte mensen ligt ten grondslag aan het ontstaan van de VS.
Een land dat letterlijk gebouwd is door slaafgemaakten nadat de inheemse bevolking grotendeels uitgemoord was, een land dat zelfs na de afschaffing van slavernij Zwarte mensen structureel bleef marginaliseren en uitmoorden.
Zoals wij allemaal weten is een moord zoals die op George Floyd geen uitzondering maar de regel.
De regel die ook leidde tot de dood van Breonna Taylor, Stephon Clark, Dominique Fells, Philando Castile, Riah Milton, Alton Sterling, Sandra Bland, Walter Scott, Atatiana Jefferson, Tamir Rice, Aiyana Jones, Michael Brown, Eric Garner, Emmet Till, Amadou Diallo en de lijst gaat door en door en door.
Maar ook hier in Nederland lijden wij onder het mondiale systeem van geïnstitutionaliseerd racisme.
Neem buitensporig politiegeweld dat in 2015 leidde tot de dood van Mitch Henriquez.
Of de Antilliaans-Nederlandse Kerwin Duinmeijer die in 1983 in Amsterdam werd gestoken met de dood tot gevolg nadat hij volgens een ooggetuige met het n-woord uitgescholden was.
En er zijn meer verhalen, te veel om op te noemen, verhalen van Nederlanders die in allerlei vormen worden getroffen door racisme.
Zwarte Piet, een discussie die al decennia gevoerd wordt en langzamerhand tot veranderingen in onze samenleving leidt maar tegelijkertijd elk jaar weer virulent racisme naar boven brengt.
Het beeld van de moord op George Floyd is een symptoom van een wereldwijd systeem van geïnstitutionaliseerd en kwaadaardig racisme.
Een systeem dat al eeuwen in de maak is.
Een systeem dat al eeuwen haar knie legt op de levens van Zwarte mensen.
Wij leven namelijk in een wereld waarin er al 400 jaar lang vanuit het Westen wordt neergekeken op Zwarte mensen.
Waarin Zwarte mensen honderden jaren lang verhandeld zijn als koopwaar, waarin Zwarte mensen behandeld zijn als beesten en waarin Zwarte mensen tot op de dag van vandaag lijden onder racisme.
Racisme die ertoe leidt dat generaties van Zwarte mensen slachtoffers zijn van microagressies zo klein als iemand die je vies aankijkt op straat tot onrecht zo groot als uitgekiende genocides in Australië, West-Papoea en Brazilië, en alles wat daartussen valt.
Wij leven namelijk in een wereld waarin wij hier in Nederland elk jaar de slachtoffers van de Tweede Wereld Oorlog herdenken en maar goed ook.
Maar we staan niet stil bij de naar schatting tien miljoen Congolezen die minder dan een eeuw voor die Tweede Wereld Oorlog tussen 1885 en 1908 onder het bewind van de Belgische koning Leopold II om het leven zijn gekomen.
De Democratische Republiek Congo is tot op de dag van vandaag een van de armste landen ter wereld en tegelijkertijd de bron van grondstoffen in onze laptops en de smartphones die wij dagelijks gebruiken.
Het systeem van uitbuiting van Zwarte levens gaat zo diep dat wij het zelfs in onze zakken dragen en ermee bellen en fotograferen.
Wij leven in een wereld waarin Haïti met de Haïtiaanse Revolutie in 1804 als eerste Zwarte natie in de wereld haar eigen onafhankelijkheid uitriep van Frankrijk en slavernij afschafte.
Echter, als compensatie voor de slavenhouders die verlies hadden geleden, zadelde Frankrijk Haïti op met een schuld van 90 miljoen frank, omgerekend naar vandaag een bedrag van 21 miljard dollar.
Tot op de dag van vandaag is Haïti een van de armste landen ter wereld maar men vertelt daar vaak niet bij waarom.
Wij leven in een wereld waarin in 2014 Zwarte Brazilianen uit hun huizen en wijken werden gedreven om plaats te maken voor hotels en voetbalstadions voor het WK Voetbal, om plaats te maken voor entertainment.
Black lives.
Black lives matter.
Wij leven in een wereld waarin er racisme voorkomt ook onder Zwarte mensen omdat zij eeuwenlang geïndoctrineerd zijn en wijsgemaakt zijn dat Zwart slecht is en Wit goed.
Zelfhaat die gevoed is door een verdeel en heers campagne van het o zo verlichte Westen.
De Trans-Atlantische slavenhandel en het Westerse kolonialisme mogen dan wel in het verleden liggen, de geesten van zowel Zwarte als niet-Zwarte mensen worden nog steeds gekoloniseerd.
Gekoloniseerd door de leugen dat het Westen de bakermat is van de menselijke beschaving.
En ondanks al dit onrecht. Ondanks al deze pijn. Ondanks al deze onmenselijkheid.
Strijden wij niet voor wraak maar voor gelijkwaardigheid.
Gelijkwaardigheid om gezien te worden als mensen.
Mensen die het leven waard zijn.
Mensen die het verdienen om niet te hoeven lijden vanwege de kleur van hun huid.
Wij strijden ervoor om niet bij voorbaat al verdacht of als daders gezien te worden en om niet weggestuurd te worden daar waar wij thuishoren.
Wij strijden om ervoor te zorgen dat de etterende wonden die het koloniale verleden achtergelaten heeft, eindelijk verzorgd en geheeld kunnen worden.
Elke keer dat een Zwart persoon voor ‘neger’ wordt uitgescholden, etnisch geprofileerd wordt of erger nog vermoord vanwege de kleur van zijn of haar huid is dat namelijk als zout strooien in die open wonden.
En deze strijd zal voortduren tot de dag dat wij ons doel bereikt hebben.
Ik hoop dat iedereen van jullie zich realiseert dat de mensheid op dit moment geschiedenis schrijft.
Wij zijn namelijk de laatste generatie die opstaat.
Wij zijn de generatie die een einde gaat maken aan dit probleem.
En daarom staan wij allemaal vandaag hier, Zwart, Wit, jong, oud, man, vrouw, lhbtq+ of gewoon jezelf.
Wij staan hier omdat wij niet langer gaan wegkijken.
Wij staan hier omdat wij niet langer de andere wang toekeren.
Wij staan hier omdat wij willen dat het ophoudt.
Wij zullen onze stemmen blijven verheffen totdat niemand meer hoeft te schreeuwen om hulp.
Wij zullen onze tranen blijven wegvegen totdat niemand meer hoeft te huilen om deze pijn.
Wij staan en zullen blijven staan totdat ieder mens op deze wereld met een gerust gevoel kan gaan zitten.
Kan gaan zitten en uitrusten omdat de strijd gestreden zal zijn.
Kan gaan zitten en uitrusten omdat de menselijkheid overwonnen zal hebben.
Kan gaan zitten en uitrusten omdat het niet langer nodig zal zijn om op te staan tegen racisme'.
Roberto, nogmaals dank voor je onderwijs!
Bless