Pagina 1
Het was tegen 8u ’s avonds, na een drukke werkdag ergens vorige week, toen mijn telefoon ineens ging rinkelen. Een vreemd nummer in Enschede. Of ik de brief had ontvangen waarin mij werd gevraagd mee te doen met een onderzoek naar discriminatie. Of ik het ooit had meegemaakt. En, als ik bereid was mee te doen zou ik een cadeaubon van 5 euro ontvangen. Ik raakte geïrriteerd en lachte de dame aan de andere kant van de lijn vierkant uit. "In 2018 doen jullie nog onderzoek hiernaar? Onder welke steen woon je?". Ik hing op met een tyuri. 5 euro?!
Een mati van me noemt dit fenomeen “vast blijven steken op pagina 1”. Gesprekken willen voeren over onderwerpen die eigenlijk al lang de wereld uit geholpen zouden moeten zijn. Zoals racisme. En discriminatie. En diversiteit. En onderdrukking. En marginalisatie. En stereotypering. En … ach laat maar ... als ik door moet gaan zit jij ook vast op pagina 1.
Ik legde het laatst uit aan de dochter van een oude vriend van me, toen die me voor haar studie kwam interviewen over hoe ik de Nederlandse multiculturele samenleving zie. "Wat moeten we doen om het te laten werken?", vroeg ze in al haar liberale onschuld.
Ik reageerde: "Dominante groepen moeten nou eens gaan luisteren naar de minderheidsgroeperingen. Want die gillen al eeuwen over alles dat mis is op de wereld. En niemand die ooit luistert."
Als je het hebt over slavernij, dan is er altijd een idioot die reageert dat mensen in Afrika zelf ook 'hun eigen mensen' verkochten. Toen de totslaafgemaakten van de plantages vluchtten werden ze achternagezeten en wreed gestraft mochten ze weer gevangengenomen worden. Er kwam zelfs een medische term voor de ziekte waar zwarte mensen aan zouden lijden die vluchtten omdat ze hun vrijheid verkozen boven slavernij.
Toen de burgerrechtenbeweging zich in de vorige eeuw verzette tegen marginalisatie en vocht voor gelijke rechten, kiesrecht, het recht tot onderwijs en opheffing van segregatie, werden ze bespuugd, beschimpt, tot bloedens toe in elkaar geslagen en vermoord. Nelson Mandela werd 27 jaar lang weggestopt in een cel omdat hij een terrorist zou zijn die zich niet diende te verzetten tegen het apartheidssysteem van Zuid Afrika.
Dat Mandela nu wordt gevierd als een held; dat Martin Luther King bijna synoniem is geworden aan “goed” … dat zou toch moeten betekenen dat de wereld voorbij pagina 1 is?
Dat zou je willen denken.
Het maakte me daarom bijna helemaal trots toen de politie deze week uit het niets aankondigde dat zwarte Piet niet meer welkom zal zijn op haar interne Sinterklaasvieringen.
Waar de Minister-President, samen met het overgrote deel van de bevolking laconiek de schouders ophaalt wanneer een minderheidsdeel van de burgers zegt pijn te voelen bij de blackface karikatuur, durft het korps tegen de stroom in te gaan. En te zeggen ‘nee jongens. Wij zijn beter dan dit.’
“(Wij zijn) een politie van en voor iedereen. We hebben oog en oor voor collega’s die zwarte Piet bij interne Sinterklaasvieringen als pijnlijk ervaren. Het Sinterklaasfeest is een verbindend feest, maar sommige uitingen bij dat feest doen mensen pijn. … Na 2020 is er bij interne Sinterklaasvieringen van de politie geen ruimte meer voor de vertolking van Zwarte Piet met stereotype kenmerken zoals een zwarte kroespruik, rode lippen, oorringen en egaal zwart geschminkt gezicht."
Punt. Uit.
Want pijn is pijn.
Ik vergelijk het met sportschoenengigant Nike die als het nieuwe gezicht van haar advertenties de activistische football speler Colin Keaperneck koos, die weigert te staan voor het Amerikaanse volkslied … om aandacht te eisen voor het buitensporige aantal zwarte mensen dat ieder jaar door de politie wordt doodgeschoten.
Terwijl het overgrote deel van het land Keap een verrader noemde en geen enkele football club hem nog een contract aanbood, koos Nike voor de juiste kant van de geschiedenis en zei "we are better than this."
“Believe in something. Even when it means sacrificing everything.”
Dat doet de Nederlandse politie nu dus ook. ‘We weten hoe gevoelig het is, maar we stoppen met zwarte Piet.’ Met andere woorden: we geloven in het juiste, ook wanneer het betekent dat we veel moeten opofferen.
Daar is durf voor nodig.
Oke, toegegeven, dat de politie nu pas snapt dat blackface racistisch is, is net als nu pas leren dat water altijd al nat was … maar ik ben er toch trots op. Ze zijn in ieder geval voorbij pagina 1.
Een korps dat worstelt met een anti-inclusie imago, maar toch ook kiest voor de juiste kant van de geschiedenis en luistert naar minderheidsgroeperingen, die wil je dan toch als je beste vriend?
Het gaf mij in ieder geval nog een sprankeltje hoop.
Marvin Hokstam
Marvin (HOX) Hokstam journalist, schrijver, educator, habituele dingen-op-hun-kop gooier en uitgever van AFRO Magazine.