Over stilte, Cooman en Gullit

Door Aminata Cairo

Laat mij eerst beginnen met te zeggen dat ik geen tv heb en geen krantenabonnement.  Het brengt wat stilte in mijn drukke leven. Het zorgt er echter ook voor dat ik altijd een paar stappen achter loop op actuele gebeurtenissen. 

De vage geruchten dat Nellie Cooman en Ruud Gullit iets controversieels gezegd zouden hebben bereikten mij daarom ook pas laat.  Waren dat niet top-sporters uit de jaren 80 en 90? En deed Cooman ook niet goede dingen voor gehandicapte kinderen in sport? Wat zouden ze zo controversieels gezegd kunnen hebben over de sportwereld nu, gezien hun referentiekader van zo’n 30 jaar geleden? Want dat is hun expertiseveld; dus daar ging het natuurlijk over. Dat bleek dus niet het geval.

Nellie Cooman zou gezegd hebben dat er ook goede dingen uit de VOC zijn voortgekomen en dat dankzij de activiteiten van de VOC zij haar leven in Nederland heeft gehad; en dat witte Nederlanders onderdeel zijn van haar familiebloedlijn. Gullit zou iets soortgelijks gezegd hebben.

Nu moet ik mij nogmaals verontschuldigen want als goede onderzoeker zou in natuurlijk met minimaal een Google search hun exacte woorden achterhalen. Echter, zoals eerder aangegeven beperk ik mijzelf in waar ik mijn energie in investeer om zo wat stilte te brengen en mijn spirit te beschermen van schadelijke onzin.  

Wat mij ook ten gehore is gekomen is dat vooral in de zwarte gemeenschap hevige verontwaarding is geëxplodeerd over deze uitspraken. (Twitter doe ik ook niet, zie voorgaande reden).

Laat mij dan het volgende bijdragen om hopelijk de gemoederen wat te bedaren. Ik wil Nellie de “benefit of the doubt” geven. 

Het zit hem in het woordje “dankzij”. Laten we ervan uitgaan dat zij eigenlijk het woord “ondanks” wilde gebruiken.

Want het is natuurlijk ondanks het werk van de VOC – dat honderdduizenden mensen denigreerde tot de status van materieel eigendom; dat gezinnen, samenlevingen, en economieën dusdanig ontwrichtte; dat bijdroeg aan een meest uniek en mensonterend slavernij systeem waar niet alleen de persoon maar ook hun ongeboren kinderen en nazaten tot in het oneindige automatisch tot slaaf gemaakt werden – dat wij nog zo goed terecht zijn gekomen in Nederland en over de hele wereld.

Het is ondanks de VOC en dankzij de overlevingswil en kracht van onze voorouders dat wij goede levens kunnen lijden en zelfs topsportniveau kunnen bereiken. 

Ik weet zeker dat toen Nelli aanhaalde dat ze zich niet in kon leven omdat zij die last en levenservaring van haar voorouders niet direct heeft ervaren, dat zij niet de kans heeft gekregen om uit te spreken. Ik weet zeker dat als onze zuster meer tijd had gekregen dat ze uit had gelegd dat onze voorouders ook niet willen dat wij die pijn nog dagelijks dragen en ervaren, en dat ze ons daarom bijstaan zodat we dat los kunnen laten zodat het geen belemmering wordt in wie wij potentieel kunnen zijn – zoals topsporters.

Nee, ik weet zeker dat Nellie dan zou hebben uitgelegd dat het probleem in de systemen ligt die toen zijn aangelegd, systemen van ongelijke waardering van mensen die tot vandaag de dag in stand worden gehouden en dat die ons allemaal ten laste zijn en ons belemmeren in onze potentiele groei.  Ik weet zeker dat onze zuster dat zo uitgelegd zou hebben.

Maar ik kan het helemaal fout hebben. Mocht dat de mogelijkheid zijn dan kan ik alleen maar het volgende bieden. Ik werk sinds 2016 in diversiteitsbeleid en sinds kort meer specifiek in diversiteits - en inclusiviteitsbevordering in het onderwijs.

Ik heb vaker verbouwereerde witte Nederlanders aangehoord die een zwart persoon hadden ontmoet die vóór Zwarte Piet was. Mijn enige antwoord was dan een glimlach met het antwoord: “Ja, die heb je ook.” En dat mag. Want geloof het of niet, we zijn geen homogene groep.  Er zijn verschillende meningen en manieren van denken onder ons, en we mogen ze allemaal een plaats geven. Tenminste, dat zou ons streven moeten zijn. Dat is diversiteit.

Daar komt nog bij dat dit een periode van hoge spanning is in Nederland.  Woorden als “beeldenstorm” zijn gevallen.  Namen van oude (schurken) helden worden verwijderd.  Het is binnen die context dat prominente bruine oud-celebrities worden binnengehaald om de wond een beetje te zalven.

Dus lieve mensen, adem.  Wees wijs waar je je energie stopt.  We hebben je krachten nodig om die erfstukken van systematische ongelijkheid aan te vechten.  We gaan onze zuster niets verwensen.  Integendeel, we blijven haar toejuichen voor het werk dat ze doet met gehandicapte kinderen in sport. En wat Gullit nu doet, ja, al sla je me dood.

En als dat nog te veel moeite is, dan raad ik jullie aan om die tv af en toe uit te zetten en die krant een dagje over te slaan. Het brengt echt stilte, heerlijk. 

Aminata Cairo is lector Inclusive Education bij de Haagse Hogeschool