Les op FB
Ik pas eigenlijk liever, wanneer op Facebook het gevaar dreigt van een onnodige discussie, maar het gebeurde afgelopen donderdag toch weer. Iemand schreef een volslagen tone deaf post over “Afrikanen” die hun land maar in het slop houden, en ik liet me verleiden tot een lecture van 1700 woorden. Aan het eind waarvan aan me gezegd werd dat ik een trauma heb overgehouden van de slavernij. Zucht. As if that’s a bad thing. Lees maar mee.
In de bigger picture heeft de kolonisator een rol van parasiet en niet van ontwikkelaar
Het slaat inderdaad nergens op om anderen de schuld geven van alles dat mis gaat in je leven, maar je moet niet vergeten dat het verleden van Afrika zeker wel ontwricht is door de kolonisator, die eeuwenlang (de beste) mensen heeft ontvoerd uit het continent. Die kolonisator heeft zijn sporen verder achtergelaten door een westers overheidssysteem op te dringen aan een gebied dat niet westers is. Voordat de kolonisator er was had het continent Afrika een geheel andere indeling, en had het zijn eigen systemen van leiding. Koppel dat nieuwe westerse systeem dat hen is opgedrongen, aan het stuk narcisme van de leiders en de achter gesteldheid van de bevolking, en je hebt misstanden zoals die maar al te graag door de westerse pers worden ge-highlight (om de indruk te wekken dat het alleen maar fout gaat in Afrika).
We moeten niet voorbijgaan aan de bigger picture van de geschiedenis. In die bigger picture heeft de kolonisator een rol van parasiet en niet van ontwikkelaar. Naast de miljoenen aan mankracht hebben de kolonisators ook miljarden aan rijkdommen gestolen uit Afrika (en de kolonies in het westelijke halfrond), maar ze hebben daartegenover niks blijvends achtergelaten, behalve een westelijke cultuur waar de landen die ze hebben ontwricht en gesticht niet klaar voor waren. Waar komt de cultuur van corruptie vandaan denk je? Mensen zullen altijd zwichten voor een aanbod van keihard geld, met alle nare gevolgen van dien.
Ik kan niet meepraten over Rwanda, maar we moeten niet doen alsof rassenmoorden iets is dat daar is uitgevonden … de 2e wereldoorlog, de oorlog in Kosovo etc hadden ook allemaal hun oorsprong in idiote onderlinge intolerantie tussen twee volkeren die jij en ik niet van elkaar kunnen onderscheiden.
Maar goed. Mijn punt blijft dat de kolonisator een destructieve rol vervuld heeft in de geschiedenis, dat ze hun verantwoordelijkheid jegens de landen die ze hebben uitgebuit nooit genomen hebben en dat we daar niet aan moeten voorbijgaan.
Dat brengt me op Suriname. Nederland heeft absoluut een rol gespeeld in de ontwikkelingen van de 80er jaren, maar in de big scheme of things zijn de 80er jaren slechts een momentopname in het grote verhaal. Look at the big picture. We zijn maar net 40 jaar verder na het einde van de kolonisatie met 400 jaar onderdrukking. Wat voor blijvende ontwikkeling heeft de kolonisator gebracht toen ze er de scepter zwaaide? Veel van wat er nu allemaal daar misgaat is terug te leiden naar de kolonisatie en de goedkope manier waarop Nederland in 1975 haar handen heeft mogen onttrekken aan haar voormalige kolonie. Ja, ik ben geen voorstander van de goedkope, ondoordachte manier waarop de onafhankelijkheid verkregen is.
Ik schreef het laatst ook al: Nederland, je bent in de Cariben geweest, hebt er mensen naartoe ontvoerd die onbetaald het koninkrijk hebben helpen ontwikkelen tot wat het nu is, en je bent daar voor altijd moreel voor verantwoordelijk. Forever!
“Witte mensen” waren niet meer aanwezig om de economie van het land naar de knoppen te helpen, maar hebben ze nadat ze het land hadden onderdrukt en leeggeroofd, en voordat ze vertrokken, de randvoorwaarden opgebouwd en achtergelaten die konden zorgen voor voortdurende welvaart in het land? Hebben ze dezelfde infrastructuur opgezet, die ze voor zichzelf eisen in Europa? (en dan heb ik het over wegennet, overheid en corruptiebestrijding). Die paar miljard gulden ontwikkelingshulp waarmee ze ons ge-tricked hebben? Dat is een aanfluiting als je de 400 jaar onderdrukking, uitbuiting en leegzuig van Suriname in overweging neemt. En hoeveel waren die paar miljard gulden 26 jaar later waard toen Europa de euro introduceerde? Had Nederland dat niet zien aankomen? Of was het allemaal gepland om ons met een kluitje in het riet te sturen?
Als je iets veroorzaakt heb je een principiële verplichting om het op te lossen
Maar goed, back to the point; Pleegden de militairen in 1980 nou een coup omdat het zo goed ging in het land, of omdat er corruptie was? Dat ze toen zelf in de verleiding gingen is een ander verhaal, maar the big picture hier is dat er altijd oorzaak en gevolg is. Wie heeft mensen gecorrumpeerd en gemanipuleerd? Enige idee waar de rijkdom waar Brunswijk nu prat op gaat zijn oorsprong vond? Wie heeft hem het geld gegeven om oorlog te kunnen voeren? Natuurlijk kan je zeggen dat hij zich verzette tegen het militaire juk, en kan je beargumenteren dat niemand aan de verleiding hoefde toe te geven om corrupt te worden, maar dat is het gevolg van het geheel. Ik heb het over de oorzaak van zijn oorlog, de oorzaak van het militaire bewind, de oorzaak dat Suriname als rijk land arm achtergelaten werd om het maar zelf uit te zoeken. Mijn punt: als je iets veroorzaakt heb je een principiële verplichting om het op te lossen. Of de randvoorwaarden in te richten voor de oplossing. En dat heeft de kolonisator niet gedaan en wij laten hem maar ermee wegkomen.
Dat is trouwens ook de reden mijn tweede thuis (St. Maarten) nu maar niet overeind kan komen na de orkaan. Het eiland wordt ieder jaar geteisterd door orkanen, maar heeft Nederland ooit voor orkaanbestendige infrastructuur gezorgd zoals het gezorgd heeft voor dammen en dijken om zichzelf tegen de Noordzee te beschermen? Dat vind ik een verantwoordelijkheid die de voormalig kolonisator niet genomen heeft; ze hebben hun buikje rond gegeten en zijn vertrokken en gaven het eiland een goedkope semi autonomie. Nu willen ze met adhoc oplossingen komen (terwijl orkanen zwaarder zullen worden) en zeuren ze over corruptie op het eiland, maar waar komt de cultuur van corruptie nou vandaan?
Heeft één kolonisator ooit voor goede infrastructuur gezorgd in voormalige koloniën die hij heeft leeggeroofd?
Weet je dat Haiti tot 1947 jaarlijks geld moest betalen aan Frankrijk omdat Haiti de durf heeft gehad zich als eerste natie op het westelijk halfrond te ontwrikken aan het koloniale juk? 21 miljard dollar! sinds Haiti in 1825 onafhankelijk werd. “Debt of dishonor” noemt men het, omdat Haitiaanse vrijheidsstrijders het machtige Franse leger hadden verslagen en Frankrijk zich daarvoor schaamt. Dan snap je toch dat Haiti het armste land van het westelijk halfrond geworden is. Er zijn mensen die dat echter willen wijten aan het feit dat Haiti voornamelijk zwart is. Triest.
Weet je trouwens ook dat net als in Haiti, Afrikaanse landen Frankrijk nog jaarlijks geld moeten betalen? Een soort tol voor het verkrijgen van hun onafhankelijkheid. Armoede heeft een oorzaak en het is niet altijd te wijten aan de arme mensen.
Ja, terug naar Afrika. Arme landen daar moeten absoluut hun handen in eigen boezem steken; ben ik met je eens. Maar ook hier geldt take a look at the big picture.
Kommer en kwel veroorzaakt zichzelf niet.
Iedere keer als ik in Nederland de Centrale Bank bezoek en de stapels goud mag aanschouwen waarop hun rijkdom rust word ik kwaad, omdat ik weet dat er in Nederland nooit goud gevonden is. Ook wanneer ik in Engeland of Frankrijk musea bezoek waar men schaamteloos schatten tentoonstelt die men geroofd heeft uit Afrika en het middenoosten word ik ziedend.
Er is een fucking sfynx als landmark in London! Dat is toch je reinste pronken met product van koloniale roof! Dat is niet alleen prijken met andermans rijkdom, maar dit zijn schatten die ze uit landen hebben gehaald die nu als arm worden beschouwd. Big picture.
Maar i will leave you with this, want het ging over Mugabe en zijn idioterie: er zijn andere verhalen en andere perspectieven dan die. Als ik schrijf over Afrika, schrijf ik niet met frustratie en neerbuigendheid over de landen waar mensen die op mij lijken sufferen, maar met een poging tot begrip voor wat de situatie daar veroorzaakt heeft.
Maar nog meer dan dat, als ik schrijf over Afrika schrijf ik met trots over landen als Nigeria en Kenya waar de economie booming is, over Ethiopië die zichzelf nu aan het ontwikkelen is en over Angola die zijn voormalige kolonisator Portugal geld leent, zodat die uit haar economische problemen kan raken. Dus ja, het is mogelijk.
Oh ja, nog wat. Niet Japan, maar twee steden in Japan zijn gebombardeerd tijdens WW2 … Hiroshima en Nagasaki. Zo’n 300,000 mensen vonden de dood in één klap. Dat was verschrikkelijk, maar niet te vergelijken met de 12,5 miljoen mensen die gedurende 400 jaar zijn weggerukt uit Afrika door de kolonisator. Die vergelijking gaat net zo slecht op als de vergelijking die mensen willen maken tussen slavernij en de Joodse holocaust. Het is niet met elkaar te vergelijken. WW2 begon in 1939 en eindigde in 1945 en toen Japan erin stapte was het land al een industriële superpower (anders had het niet kunnen meedoen aan zo'n oorlog).
Afrika daarentegen is binnengevallen door meerdere koloniale mogendheden tegelijkertijd die toen eeuwenlang systematisch het continent hebben leeggeplunderd van rijkdommen en mankracht.
Krachtige stevige mannen zoals mijn voorvaders zijn uit het continent geplukt en hun nakomelingen geven sindsdien hun krachten (aanvankelijk gedwongen gratis) voor de opbouw van landen als Suriname en Amerika (en de rijkdom van Nederland), in plaats van voor de groei van Afrika zelf.
De vergelijking gaat niet op. En nu ben ik echt klaar.
Class dismissed!
Marvin Hokstam
Marvin (HOX) Hokstam journalist, schrijver, educator, habituele dingen-op-hun-kop gooier en uitgever van AFRO Magazine.