Keti (musu) Koti(!)

Door Kenneth Vers Babel

Keti Koti duidt in de ene betekenis op de verbroken ketenen, een gebeurtenis, een voldongen feit. Keti Koti (!) duidt ook op de strijdkreet die men uitroept tijdens het breken of kapot maken van de ketenen. Afro-Surinamers moeten zich dus afvragen of men op 1 juli op feestelijke wijze herdenkt dat de ketenen zijn verbroken of dat men nog volop bezig is zich te ontdoen van die metalen kettingen en klemmen. 

Verkregen of herkregen vrijheid?

Herdenken dat de slavernij is afgeschaft en dat de voorouders van Afro-Surinamers hun vrijheid herkregen zet velen van hen hopelijk aan tot enige bezinning. Voordat de door hebzucht en superioriteitswaan gedreven Europeanen de orde verstoorden en de sociale structuren vernietigden waren Afrikanen vrije mensen op het eigen continent, in hun eigen landen en woonomgevingen met hun families en gezinnen. De op macht  beluste en fortuin zoekende Europeaan ontnam de Afrikaanse voorouders hun vrijheid op de wreedst denkbare wijze omdat de christelijke kerk had besloten dat, omdat Afrikanen geen christenen waren, ze dan ook niet als mensen hoefden te worden behandeld.

Spijtbetuiging of excuses?

Vieren Afro-Surinamers op 1 juli dat de vrijheid die de Afrikaanse voorouders al van nature hadden hen opnieuw werd ‘geschonken’ dankzij de zogenaamde goedheid van koning Willem 3? Krijgen de nazaten van de vrijheidsberovers alweer een prominente plek op de eerste rij tijdens de herdenking in het Oosterpark in Amsterdam? Is er nog hoop dat er eindelijk namens de staat der Nederlanden excuses zullen worden aangeboden voor het leed dat bij de voorouders van de Afro-Surinamers is aangericht tijdens de lucratieve trans-Atlantische slavenhandel? Ik verheug me nu al op de academische discussie onder de Afro-Surinaamse geleerden over het verschil en de juridische consequenties tussen het aanbieden van excuses of spijtbetuiging.

De vraag die de Afro-Surinaamse gemoederen tijdens de speeches en daags na 1 juli vermoedelijk zal bezighouden is: Was het een oprechte spijtbetuiging van de vertegenwoordiger van de Kroon of toch excuses, of gewoon een sterk staaltje taalvaardigheid of ondoorgrondelijke semantiek (filosofisch taalkundige constructie) ?

Tolerantie is geen acceptatie

Zijn de nazaten van de tot slaafgemaakte Afrikanen echt vrij, geëmancipeerd, geïntegreerd en geaccepteerd in de wereld van de nazaten van de slavenhouders, slavenhandelaars en plantage eigenaren van toen? Of is er alleen nog maar sprake van tolerantie zolang de Afro-Surinamers maar keurig netjes in de pas lopen? Hoogopgeleide Afro-Surinamers zijn tot in de hoogste regionen doorgedrongen van allerlei sociaal maatschappelijke, juridische, commerciële, geneeskundige- en onderwijskundige instellingen in Nederland. Verder dan dat reikt de tolerantie van de nazaten van de slavenhandelaars blijkbaar niet. Het is duidelijk dat de grens voor de ambitieuze en getalenteerde Afro-Surinamers wordt getrokken bij de staatsorganen die de meeste invloed hebben, die van de politiek. Het wachten is nog steeds op de eerste Afro-Surinaamse fractievoorzitter of partijleider van een grote politieke partij. Ik heb het dan nog niet eens over een staatssecretaris, een minister, een premier of zelfs een lid van de Raad van State. Hoeveel generaties gaat dat nog duren, in hoeveel bochten moet men zich wringen om zich aan te passen ten einde door de echte Nederlandse machthebbers te worden geaccepteerd in plaats van te worden getolereerd?

Rijksgenoten en gastarbeiders

De voormalige rijksgenoten worden intussen linksom en rechtsom ingehaald door voormalige gastarbeiders die nooit zo een innige statutaire relatie met Nederland hebben gehad. Afro-Surinamers stellen met pijn in hun onderbuik vast dat Marokkanen en Turken hen op politiek gebied zijn voorbijgestreefd en met een eigen politieke partij tot in de Tweede Kamer, het machtscentrum van Nederland, zijn doorgedrongen. Deze voormalige gastarbeiders kunnen zich voorts op beroepen dat uit hun gelederen de voorzitter van de Tweede Kamer en de burgemeester van de op een na grootste stad van Nederland zijn benoemd. De op alle mogelijke manieren aangepaste ex Rijksgenoten moeten echter genoegen nemen met de kruimeltjes die aan hen worden gestrooid in de achteraf kamertjes van de gemeentelijke stadsdeelraden.

Dus hoezo emancipatie, acceptatie en verbroken ketenen als de grenzen zo duidelijk zijn getrokken en de nazaten van de tot slaafgemaakte door het onderdrukkend beleid van de nazaten van de slavenhandelaars het politieke glazenplafond niet kunnen doorbreken? Afro-Surinamers komen ver, maar net niet ver genoeg om invloed uit te kunnen oefenen in de politieke organen die het voor het zeggen hebben in Nederland.
                                                                                                                                                                                               Emancipatie als proces

Emancipatie is een proces, niet een eenmalige gebeurtenis die zich op 1 juli 1863 heeft voltrokken en jaarlijks plechtig wordt herdacht. Het vergt dagelijkse kritische evaluatie  van gemaakte plannen, bereikte resultaten en waardevolle leermomenten. Afro- Surinamers vieren op 1 juli dat de fysieke ketenen zijn gebroken. Die metalen kettingen en klemmen hangen niet meer zichtbaar om de nek, armen en enkels maar de sociaal maatschappelijke- en religieuze angels en voetklemmen zijn echter nog voelbaar.

Afro-Surinamers dienen zich dus af te vragen of men op 1 juli op feestelijke wijze herdenkt dat de ketenen zijn verbroken of dat men nog volop bezig is zich te ontdoen van die metalen kettingen en klemmen. Zowel Winti gelovigen als christelijke Afro-Surinamers herdenken en vieren dat hun gezamenlijke Afrikaanse voorouders hun vrijheid, die ze altijd al hadden, anderhalve eeuw geleden terugkregen van degene die hen dat op gewelddadige wijze had afgenomen.

Voor de ene groep sentimentele Afro-Surinamers is het Keti Koti, zijn de ketenen reeds gebroken. De andere, nuchter denkende groep is zich van bewust dat emancipatie begint bij geestelijke bevrijding en dat men zich van de onzichtbare metalen kettingen en klemmen nog moet ontdoen; Keti musu Koti!

Kenneth Vers Babel is auteur van : "Keduampon, Onvolprezen God in Winti religie"