Inwoners St. Eustatius starten eigen community-based onderzoek naar hun slavernijverleden

In St. Eustatius (Nederlandse Cariben) komt de komende tijd een Family Heritage initiatief op gang dat inwoners van Afrikaanse komaf om familienamen in koloniale archieven (manumissies en zogenaamde ‘borderellen’) te verbinden met de huidige generatie mensen op St. Eustatius.

Het project maakt deel uit van de activiteiten van UCF om de begraafplaats Golden Rock op St. Eustatius te beschermen en respectvolle behandeling van de gevonden stoffelijke resten van individuen van Afrikaanse afkomst te vragen. “Geen ‘digs for kicks’, maar Afrikaanse nazaten zelf op zoek naar informatie over hun voorouders in archiefmateriaal,” zegt Kenneth Cuvalay, voorzitter Ubuntu Connected Front (UCF) Caribbean die zich de afgelopen maanden heeft verzet tegen archeologische opgravingen in een begraafplaats met tenminste 48 graven van Afrikaanse totslaafgemaakten.

https://t.co/9aE67k5EWV

— Afro Magazine (@_Afromag) December 1, 2021

UCF Caribbean heeft samen met verschillende mensen en organisaties de "St. Eustatius African Burial Ground Alliance" gevormd. Het Family Heritage-project wordt door deze alliantie uitgevoerd. Het project is gericht op de Marronage en slavenhandel naar omringende eilanden waren in vorige eeuwen gebruikelijk vanwege de centrale geografische ligging van St. Eustatius in het Caribisch gebied. Hierdoor zijn de familienamen mogelijk verder verspreid dan tot nu toe aangenomen en het Family Heritage-project kan hierin meer inzicht geven.

Het project rust op community-based onderzoek. Er is reeds een begin gemaakt met het identificeren van namen van tot slaaf gemaakte en vrije Afrikanen uit de archieven. “We vragen nu de medewerking aan mensen met Afrikaanse roots op St. Eustatius. Iedereen die ooit een stamboom heeft gemaakt of heeft geprobeerd te maken, en die vrijwel zeker weet dat zijn of haar Afrikaanse voorouders op St. Eustatius hebben gewoond, kan meedoen. Mondelinge overgeleverde verhalen over mensen die rond 1863 leefden zouden mogelijk kunnen helpen. Vrijwilligers zijn welkom om te helpen bij het lezen van de vele archiefstukken om identificerende gegevens van tot slaaf gemaakte mensen te vinden,” zegt Cuvalay.

Hjij zegt dat hoewel het project niet gericht is op 20e-eeuws genealogisch onderzoek, het wel inzicht kan geven in hoe onze voorouders zich over de wereld hebben verspreid en waarheen. “In plaats van onze voorouders zonder onze toestemming op te graven, hun tanden in een laboratorium te analyseren om ons vervolgens te vertellen dat ze uit Afrika komen, onderzoeken we liever archiefstukken met de vragen die wij over onze voorouders hebben. Dat maakt onderzoek doen anders. Het moet worden verteld vanuit ons perspectief en van niemand anders”, zegt Cuvalay.

De rijke Europese kolonisten hadden veel bezittingen en vaak werden onze voorouders gedwongen om als bedienden mee te reizen naar andere (ei)landen. Ook verhalen van verzet willen we onder de aandacht brengen. Zo werden Thomas Dupersoy en andere leiders van de opstand in 1848 verbannen naar Curaçao. En sommige van onze voorouders hadden de moed om over de oceaan te zwemmen om St. Kitts te bereiken. Kun je je voorstellen?"

Marronage verwijst naar de processen van slavenvlucht, zelfbevrijding en overleving van Afrikanen die tot slaaf waren gemaakt in de Amerika’s. Marronage kwam voor in het hele Caribisch gebied, maar de nederzettingen op lange termijn waren beperkt tot de grotere eilanden (Cuba, Jamaica, Hispaniola, Puerto Rico). Ook in Florida, Brazilië en Suriname ontstonden lang bestaande Afrikaanse gemeenschappen.

Cuvalay, die is geboren op St. Eustatius traceert zijn eigen familienaam naar de namen Cuviljé, Quibilée, Cuvelge en Cuvelje. “Mijn naam is waarschijnlijk afkomstig van de rijke slavenhoudersnaam Cuviljé. De naam kan worden teruggevoerd naar St. Bartholomew als Quibilée, naar Puerto Rico als Cuvelge en naar Brooklyn, New York als Cuvelje."

Projectcoördinator en medeonderzoeker van het Family Heritage Project is de Rotterdamse Nathaley Weyman wiens roots op het eiland liggen. Weyman woonde jarenlang op St. Eustatius en keert deze maand terug naar het eiland. Onderzoeker van het project is Jack Theuns uit Den Bosch, expert op het gebied van archiefonderzoek en heeft de afgelopen maanden veel archiefbronnen over St. Eustatius verzameld uit verschillende landen in de wereld.

Wie zich bij het project wil aansluiten, kan een e-mail sturen naar steustatiusafricanburialground@gmail.com of de Facebook-groep St. Eustatius African Burial Ground bezoeken. Een uitgebreide projectbeschrijving is te lezen op deze website.

Ubuntu Connected Front is een politieke partij in Nederland, opgericht in 2017. Ubuntu betekent "menselijkheid" in Afrikaanse Bantoetalen. Het wordt vaak vertaald als "Ik ben omdat wij zijn", of "de mensheid tegenover anderen". Het is de kernovertuiging van Ubuntu Connected Front dat alle mensen gelijke rechten hebben, wat gelijke behandeling bevordert en marginalisering en ontbering elimineert. “Gelijkwaardigheid is een mensenrecht, geen privilege”.

De partij nam deel aan de parlementsverkiezingen van 2021 en hoewel ze niet genoeg stemmen kreeg om een zetel in de Tweede Kamer te winnen, was ze de populairste partij op St. Eustatius, met 50,8% van de stemmen.  

UCF heeft een Black Agenda ontwikkeld, die te vinden is in het "Manifest voor NL Transformation" op de UCF-website. De ‘Black Agenda’ bestaat uit drie pijlers afgeleid zijn van de missie van het Internationaal VN Decennium voor mensen van Afrikaanse afkomst 2015-2024:  Erkenning betreft de impact van ons slavernijverleden als misdaad tegen de menselijkheid, Rechtvaardigheid gaat over historisch rechtsherstel en Ontwikkeling streeft naar gelijke ontwikkelingsmogelijkheden voor iedereen.

De partij wil dat de Nederlandse overheid budget creëert om alle archiefstukken die relevant zijn voor Afrikanen in de diaspora om hun geschiedenis te onderzoeken volledig openbaar te maken en te digitaliseren. Samenwerking moet worden gezocht met andere landen zoals het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Spanje en de VS om archiefstukken met betrekking tot St. Eustatius digitaal beschikbaar te stellen. UCF wil ook dat de procedure voor mensen die hun slavennaam willen veranderen minder ingewikkeld en kosteloos wordt. Tot slot wil UCF dat de Nederlandse overheid haar rol in de trans-Atlantische slavenhandel en slavernij erkent als een misdaad tegen de menselijkheid. Dit zijn allemaal onderwerpen die deel uitmaken van UCF's Black Agenda.