KOZP sluit hoofdstuk af met laatste demonstraties in Yerseke en Texel

Na 15 jaar van strijd komt er een historisch einde aan één van de meest invloedrijke antiracismebewegingen in Nederland: Kick Out zwarte Piet (KOZP) en de moederorganisatie Nederland Wordt Beter (NLWB). Wat begon als een grassrootsbeweging tegen een hardnekkige racistische traditie, groeide uit tot een nationale bewustwordingsgolf die het Sinterklaasfeest voorgoed veranderde.

Vorig jaar hebben KOZP en Beweging Nederland Wordt Beter de demonstraties op meer dan 30 plekken afgelast na constructieve gesprekken en samenwerking met de gemeenten en intochtcomités. Ook dit jaar heeft die trend zich voortgezet in het Waddengebied en omgeving en leek het erop dat KOZP demonstraties dit jaar overbodig zouden zijn. 

De missie bleek toch nog niet volledig voltooid. Terwijl het grootste deel van Nederland afscheid heeft genomen van zwarte piet, duiken in Yerseke en Texel opnieuw signalen op van traditionele blackface-figuren bij de intochten van 2025. Daarom organiseert KOZP op 15 november de laatste twee demonstraties in de geschiedenis van de beweging — een symbolisch slotstuk in de campagne voor een racismevrij Sinterklaasfeest.

“We hadden gehoopt dat dit jaar geen demonstratie meer nodig zou zijn,” stelt KOZP in een verklaring. “Maar zolang er gemeenten zijn waar Zwarte Nederlanders nog steeds geconfronteerd worden met karikaturen van hun huidskleur, blijft protest noodzakelijk.”

Protestrecht onder druk

Met name in Yerseke botst het recht op demonstratie nog steeds met lokale weerstand. Vorig jaar werd de route van KOZP-demonstranten gewijzigd, waardoor zij niet zichtbaar of hoorbaar konden protesteren tijdens de intocht. “Een schending van een grondrecht,” aldus de organisatie. Ook dit jaar lijkt de gemeente weinig bereidheid te tonen tot een inclusieve invulling van het feest.

Op Texel, waar de landelijke intocht van Sinterklaas 2025 plaatsvindt, constateerde KOZP na onderzoek dat sommige deelnemers nog steeds gebruikmaken van afro-pruiken, bruine schmink en overdreven roetvegen. Een officiële brief aan de burgemeester bleef onbeantwoord. Het gevolg: een nieuw protestmoment om het publieke gesprek levend te houden.

Het einde van een tijdperk

In december 2025 heft Nederland Wordt Beter zichzelf op. Daarmee komt ook een einde aan KOZP, dat samen met onder andere Stop Blackface jarenlang het voortouw nam in het maatschappelijk debat over racisme, erfgoed en representatie.

“Op 5 december 2025 hebben we onze doelstellingen behaald en zit ons werk erop. Maar de strijd voor gelijkwaardigheid is nog niet voorbij. Nu is het aan een nieuwe generatie om het stokje over te nemen,” zegt de organisatie.

Via de campagne ‘Neem het Stokje Over’ worden activisten, kunstenaars, leraren en jongeren opgeroepen om het antiracisme-werk voort te zetten in hun eigen omgeving.

Feestelijke afsluiting

Het afscheid van Nederland Wordt Beter wordt groots gevierd. Op 30 november vindt in het Internationaal Theater Amsterdam (ITA) het evenement Het Laatste Woord plaats; een theatraal saluut met persoonlijke verhalen, panelgesprekken en livemuziek, waarin activisten en bondgenoten worden geëerd.

Een week later, op 5 december, volgt het opheffingsfeest in de Melkweg in Amsterdam: een feestelijke maar emotionele afsluiting van een beweging die geschiedenis heeft geschreven. Vlak voor middernacht zal Nederland Wordt Beter ceremonieel worden ontbonden.

Educatieve erfenis

Naast de demonstraties en vieringen blijft de nalatenschap van NLWB voortleven in educatieve projecten zoals ‘Vergeten Bladzijden’ – een historische kalender met meer dan 160 vergeten verhalen uit het slavernij- en koloniaalverleden. De kalender, gelanceerd op 11 oktober, moet bijdragen aan blijvende bewustwording en kennisoverdracht.

Een erfenis van verandering

Wat vijftien jaar geleden begon als een kleine groep mensen met spandoeken en megafonen, leidde tot een nationale cultuuromslag. Scholen, gemeenten en landelijke media erkennen nu dat het beeld van Zwarte Piet niet los te zien is van racistische stereotypering.

KOZP laat zien dat volharding en activisme daadwerkelijk beleid kunnen veranderen. Maar de organisatie waarschuwt: “Racisme verdwijnt niet met de afschaffing van zwarte piet. Het werk gaat door, in de klaslokalen, op de werkvloer, en in het publieke debat.”

📅 Demonstraties: 15 november 2025 – Yerseke & Texel
📍 Aanmelden: https://forms.gle/adsUwc2vHpxkpdhi7
🎭 Het Laatste Woord: 30 november – ITA Amsterdam
🎉 Eindfeest: 5 december – Melkweg Amsterdam
📘 Meer info: www.nederlandwordtbeter.nl | www.neemhetstokjeover.nl