Mi na Salone- titi
Door Kadija Kabba
TOEN IK twee weken geleden om 19.25u aankwam op het eiland Lungi, de luchthaven van Sierra Leone, besloot ik met de speed boat van het eiland naar de hoofdstad, Freetown te gaan. Van een drijvende stijger die heftig heen en weer schokt op het wilde water, overstappen op een speedboat die even wild schokt, is geen peulenschil. Achteraf gezien had ik dus beter gewoon de veerpont kunnen nemen.
Met knikkende knieën ging ik zitten in de speed-boat. Er werd een veiligheidsvest om m’n bovenlijf gedauwd en we vertrokken. Nadat we 15 minuten over de hoge golven hadden gevaren, met wat voelde als een snelheid van 150 km/u, schreeuwde m’n oom over het harde geluid van het buitenboordmotor “Dija stand up, the view is nice.”
Ik stond op en wat ik zag was de knikkende knieën waard. Een berg vol lichtjes die mij uitnodigden aan land te gaan. Stiekem heb ik mijn vaderland een nieuwe naam gegeven; niet meer bergen van de leeuw, maar bergen van het licht. Ik vraag me af hoe mijn voorouders het land noemden...
In 1462, toen de Portugese ‘ontdekkingsreiziger’ Pedro de Sintra langs de west- kust van Afrika voer zag hij hoge, groene bergen oprijzen uit de oceaan. Vanwege de statische vorm noemde hij het ‘Serra de Leão’ oftewel ‘bergen van de leeuw’. Een paar jaar later kwamen de Italianen aan op de berg en vertaalden ‘Serra de Leão’ naar de naam die we vandaag nog gebruiken, Sierra Leone.
Ik was hardop aan het nadenken toen de gedachte over de naam van Sierra Leone door mijn hoofd ging. Granny Teneh, een vrouw van bijna 90 en één van mijn huisgenoten, keek me vol ongeloof aan. “You are just like her” zei ze, “Miss Kadebah you’re a strong lady!” vervolgde ze terwijl ze me diep in m’n ogen aankeek.
Kadija Kadebah is de vrouw naar wie ik vernoemd ben, mijn overgrootmoeder. Granny heeft haar gekend als kind en denkt dat haar geest in mij voortleeft. We lijken volgens haar zowel qua innerlijk als uiterlijk op elkaar.
Kadija Kadebah was een lieve vrouw die bekend was om haar vrije en progressieve denkwijze maar bovenal om haar sterke zwarte identiteit. Zij was ook altijd bezig met de geschiedenis van het land en de vraag naar de naam van Sierra Leone vóór kolonisatie, boeide haar.
Als ze nu geleefd had zouden we haar ‘concious’ genoemd hebben. Ik mag trots zijn dat ik haar naam draag.
Hoewel mijn huid onder de tropische zon donkerder is dan ooit, wordt mijn eigen zwarte identiteit hier elke dag op de proef gesteld. Toen ik thuiskwam na voor het eerst ‘downtown’ geweest te zijn, keek ik voor de zekerheid even in de spiegel.
Op de markt probeerden ze mijn aandacht te krijgen door “Hey, white girl!” te roepen. Op straat stopten mensen met wat ze deden om even te kunnen staren. Mijn spiegelbeeld stelde me gelukkig gerust. Niet een ‘white girl’ maar gewoon Dija.
Na bijna drie weken Freetown, weet ik wat het beste helpt tegen het staren; gewoon keihard terug staren. Op de markt weten ze nu ook al beter.
Vorige week reageerde ik op de aandachtskreet met “Mi na Salone- titi, Mi papa na real Salone-man; not-o white girl!” Krio voor: Ik ben geen white girl, ik ben Sierra-leoons, mijn vader was een echte Sierra-Leoonse man. ‘Goed gedaan’ zei ik tegen mezelf toen ik de geschokte blik van de marktvrouw zag.
Mijn vader, Amara Kabba, is één van Sierra Leone’s grootste muzieklegendes. Het album ‘Confront it’ dat hij in 2003 vlak voor zijn overlijden uitbracht, heeft dit jaar nog een award gewonnen. Dit wist ik, maar ik besefte het pas echt toen ik de reactie van de mensen op het vliegveld zag nadat ik “Yes” antwoordde op de vraag: “Are you miss Kadija Kabba?”
Sommigen keken me met grote ogen aan en anderen wilden mijn hand schudden. Een taxichauffeur, Mr. Driver, begeleidde me naar de uitgang toen een jonge man hem vastpakte en zei: “Take care of her, okay? Take care of Amara.” Mr. Driver knikte heftig.
Sindsdien hebben vier kranten een artikel over me geschreven, drie radiostations mij geïnterviewd en ben ik live op tv geweest in het ochtendprogramma ‘Wake up Sierra Leone’. “The daughter of an icon” werd ik genoemd. Vanwege de muziek van m’n vader ben ik hier een soort celebrity.
Tegen mijn Brits-Sierra Leoonse collega op het radiostation waar ik nu werk zei ik: “everything here is different.” “No, Dija” antwoordde ze, “everything is opposite.” En niets is minder waar.
Kadija Kabba uit Amsterdam Zuidoost trok enkele weken geleden naar Sierra Leone, om het land van haar vader te leren kennen. Ze deelt hier hoe ze het ervaart. Dija in Salone