Baas in eigen huis

Door Onias Landveld

Mijn oom en tante vochten om een afwasspons. Je weet wel zo’n gele met een groene onderkant. Mijn tante vond dat de spons hoorde in het daarvoor bestemde bakje naast/achter de kraan. Mijn oom, een linkspoot, vond dat het net zo goed uitgeknepen, uiteraard links, naast de gootsteen kon liggen.

Het bakje vond hij maar een vieze bedoeling. In een mum van tijd laaiden er verhitte discussies op. Gezichten werden vertrokken en er werd meer gesnauwd dan gecommuniceerd. Een Surinaamse koude oorlog ontbrandde.

Mijn oom trok een scheidingslijn die liep tussen de woonkamer en keuken. In geheel Amerikaans republikeinse stijl zorgde hij op geniepige wijze voor voordeel. Zijn favo plek (de koelkast) was namelijk binnen drie stappen te bereiken.

Mijn tante, de meester strateeg, controleerde echter de keukendeur, badkamer en gebieden om de tv heen. Entertainment is immers goed voor moraal.

Voor mijn neefjes en nichten was er een inhouse checkpoint charlie. Je kon alleen met de juiste documentie van gebied A door naar B. Kruipen onder het spervuur en dan doorrennen naar je slaapkamer. Het leek in dat huis op de Westelijke Jordaan oever.

Deze onzin duurde twee lange weken.

Totdat mijn oma als een VN afgezant finaal een einde aan de oorlog maakte.  Ze slingerde spons en bakje het huis uit, pakte een hamer en  joeg prompt een spijker in de muur, Precies boven de gootsteen. En daaraan hing ze een mooie plastic afwasborstel. Alles pais en vree, totdat een kwartier later een grotere ruzie ontaardde. Namelijk over de vraag of mijn oma zich nou wel of niet te veel bemoeide met het huishouden.

Het gekke was dit: de ruzie tussen mijn oom en tante ging niet om een afwasspons. Ook niet om de borstel en zeker niet mijn oma. Ze is een schat van een mens. Het ging erom dat mijn oom zich niet serieus voelde genomen in zijn eigen huis. En de spons moest het verduren.

In Nederland hebben wij nu hetzelfde probleem. Een groot deel voelt zich geen baas meer in eigen huis. En Zwarte Piet is de spons. (Ja ik ben er vroeg bij)

Kan ik zeggen dat ik het "baas-in-eigen-huis" probleem begrijp? Ja en nee. Kijk je hebt een (voor jou) leuke traditie van een aantal jaren. Maar opeens wordt er geklaagd over racisme. Nu geloof ik niet dat men Zwarte piet wil gebruiken als een herinnering aan boeiende slavernijtijden. Het is iets waarmee men jarenlang is opgevoed. Iets dat Nederlands is geworden.

En misschien stond je er nooit bij stil, dat het anderen pijn kon doen. Er werd immers niet over gesproken (of geluisterd). Dus voor veel mensen, komt het heel rauw op hun dak vallen.  Alhoewel in 1987, maakte de zeer getalenteerde en geliefde Gerda Havertong, tijdens Sesamstraat een punt over Zwarte Piet. Ze vertelde beste emotioneel wat het met haar deed. Misschien aan veel mensen voorbijgegaan. 

Men zegt vaak dit: “ja maar we bedoelen het niet zo, en het is zeker niet racistisch wat we doen”. Goed, ja, je bedoeling hoeft niet zo zijn. Maar wij zijn degenen die de huidskleur hebben die de ander zich aanmeet "voor de leuk". 

Kijk, het zal moeilijk zijn voor een vrouw om mij uit te leggen, hoe het voelt om zwanger te zijn en uiteindelijk een kind te baren. Net zo moeilijk voelt het soms ook, om iemand uit te leggen hoe het voelt, als je “plagerig” Zwarte Piet wordt genoemd.

Ik denk dat er heel veel angst is dat “typisch” Nederlandse dingen weggevaagd worden. Soms hoor ik schichtig, “We herkennen Nederland niet meer”. Ja klopt het is veranderd. Er zijn in ons land zeker problemen. En op het moment dat iets wordt gezegd, kun je voor racist worden uitgemaakt met discriminerende trekjes. Door beide kampen.

Maar met lange tenen zal je niet snel overleven. En een deel van volwassen worden is ook erkennen als je fout zit. Laten we elkaar dus gewoon behandelen als volwassenen en eerlijk en open zeggen wat de problemen zijn. Zonder ons steeds aangevallen te voelen. Zwijgen en broeden is niet goed.

Men beseft te weinig dat wij SAMEN hier iets van moeten maken. Er zijn nou eenmaal in het verleden handelingen gepleegd waardoor Nederland een mengpot van rassen is. Eén groep kan Nederland niet meer claimen. Wat je achtergrond ook is. Maar geloof mij, waar onze roots ook liggen, wij willen allemaal hetzelfde. Rust, een toekomst voor onze kinderen, een pensioen waar we van kunnen leven, waardigheid en een terugkeer van de Mc-Rib.

Wat Sinterklaas betreft, hij staat ergens voor. Namelijk iets geven aan de armen. Vergeet de surprises, het schminken en Piet discussie voor een jaartje. En schenk wat aandacht aan degenen die het echt nodig hebben.

Begrijp dit artikel alsjeblieft niet verkeerd. Ik probeer twee kampen elkaar te laten vinden, tot zover dat mogelijk is.  Bekijk de situatie van beide kanten en probeer elkaar te begrijpen. Leer van elkaar, wees nederig, eerlijk en kom tot een verstandhouding. Geef educatie waar mogelijk, want soms spreken we letterlijk twee verschillende talen. En voor degenen die het steeds over een bepaalde boeg gooien: gebruik de kinderen niet als excuus. Dat verdienen ze niet.

En mijn oom en tante? Wel een bloemetje hier een paar zwoele blikken daar en ik kreeg een nieuw neefje. Het was rust in huis…. totdat mijn tante bij het vegen mijn oom zijn favoriete schoenen steeds verplaatste…