All my life I had to fight!
Door Mariëla Landbrug
Kendrick Lamar wint als eerste pop-artiest de Pulitzer-prijs, een prestigieuze prijs die tot nu toe alleen door klassieke- en een handjevol jazz-muzikanten is gewonnen. Het nieuws is met grote blijdschap in de muziekwereld ontvangen. Maar groter was voor mij de blijdschap dat de eerste pop-artiest die de Pulitzer-prijs wint, een zwarte rapper is. Ik was in extase.
Dit is huge. Protestmuziek die in de getto's is ontstaan, is uitgegroeid tot een product dat de Pulitzer-prijs wint. Dit is een moment van, "waar was je toen je het hoorde?" Wel, ik zat gewoon op de bank en ik keek naar het 6-uur journaal.
Ik moest aan de eerste verkiezing van Barrack Obama denken. Natuurlijk is een muzikant niet te vergelijken met de president van de Verenigde Staten, maar het gaat om het gevoel. Het gaat om de vooruitgang. Dat een zwarte rapper die er niet voor schuwt om te rappen over moeilijk bespreekbare thema's als racisme, moord van zwarte jongeren door de politie, buitensporig politiegeweld tegen de zwarte bevolking en etnisch profileren van politie en justitie, zo'n prijs wint geeft veel zwarte jongeren hoop.
Hoop dat hun roep om gehoord te worden begint door te dringen tot invloedrijke instituten. Hoop dat ze steeds meer gezien en erkend worden voor hun talenten en voor hun maatschappelijke bijdragen.
Ik weet nog dat mijn neefje van 15 afgelopen februari helemaal in vervoering was na een concert van Kendrick Lamar in Amsterdam. Kendrick live meemaken gaf hem mentale kracht om op de been te blijven, ondanks het onrecht dat hij als zwarte tiener te vaak meemaakt. Kendrick begreep hem, erkende zijn problemen en gaf hem hoop. Want regelmatig anders behandeld worden dan je witte vrienden en vaak onderschatting van je kwaliteiten moeten ervaren, gaat zo'n opgroeiend kind niet in de koude kleren zitten.
Maar mijn feeststemming werd even gestoord door een vraag van Twan Huys afgelopen dinsdag in Nieuwsuur. 'Heeft Kendrick Lamar de Pulitzer-prijs gewonnen omdat hij zwart is?', vroeg Huys op nationale televisie.
Die vraag hoor ik niet als een witte persoon een prestigieuze prijs wint. Dan is zijn of haar talent een vanzelfsprekendheid. Ik raakte uiteraard geïrriteerd. '....., don't kill my vibe', van Kendrick popt op in mijn hoofd. Ik houd het bij 'please don't kill my vibe'.
Al moet ik zulke insinuerende en stupide vragen eigenlijk negeren, zeker op zo'n feestelijk moment, maar voor mijn neefje en alle andere opgroeiende zwarte kinderen die te vaak dit soort opmerkingen moeten horen, ga ik daar toch op in.
"We gon' be allright'.
Geachte heer Huys,
Juist door mensen op hun talenten te beoordelen komen parels die ten onrechte jaren zijn genegeerd door witte instituten, aan de oppervlakte.
En neen, Kendrick Lamar is geen excuuszwarte. Zo'n vraag kan trouwens alleen gesteld worden door mensen die vastgeroest zitten in hun witte bubbel. Want waarom ervan uitgaan dat een zwarte artiest een prestigieuze prijs niet om zijn kwaliteiten kan winnen? Waarom niet op neutrale wijze bij muziekkenners informeren waarom Kendrick Lamar die prijs heeft gewonnen? Zij zullen u ongetwijfeld vertellen dat Kendricks muziek, teksten en clips van voortreffelijke kwaliteit zijn, dat je niet om hem heen kunt.
We hebben nog een lange weg te gaan. Maar ik eindig met Kendrick Lamars boodschap van hoop, dit is tenslotte een feestelijk moment voor Kendrick, voor zijn fans en voor iedereen die streeft naar gelijkheid en vooruitgang, in het bijzonder voor mijn neefje en alle opgroeiende zwarte kinderen: 'we gon' be allright'.
Mariëla Landbrug